Π‘ΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°. ΠΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ
Π’Π΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠ°. ΠΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠ° (ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΊΡΡΡ) | 197 |
Β | Β |
ΠΡΡΡΡ f ΠΈg β ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΎΠ±ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°Ρ, ΠΈΠΌΠΏΡΠ»Ρ-
ΡΠΎΠ² ΠΈ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ: f(q1,β¦,qn;p1,β¦,pn,t),g(q1,β¦,qn;p1,β¦,pn,t).Π‘ΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°
ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ:
Β | n | βfβg | Β | βfβg | Β | ||||||
{f, g}= | β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | |
Β | Β | Β | Β | Β | β | Β | Β | Β | . | (9.9) | |
j=1 | βpj βqj | Β | βqj βpj | Β |
ΠΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° ΡΠΊΠΎΠ±ΠΎΠΊ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° (Π·Π΄Π΅ΡΡ f(q,p,t), g(q,p,t), h(q,p,t) β
Β | Β | Β | Β | ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ, Π° Ξ±k β ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½ΡΡ) | ||||
(1) | {f,g}= β{g,f} | (4) {β fk,g}= β fl{β fk,g} | ||||||
(a) {f,f}= 0 | Β | Β | Β | k | l kβ l | Β | ||
Β | (a) {f1f2,g}= f1{f2,g}+ f2{f1,g} | |||||||
(2) | {f,Ξ±}= {Ξ±,g}= 0 | |||||||
Β | β | {f,g}= {βf,g}+ {f, | βg} | |||||
Β | {βΞ±kfk,g}= βΞ±k{fk,g} | (5) | ||||||
(3) | βt | |||||||
Β | Β | βt | βt | |||||
Β | k | k | (6) {f, {g,h}}+ {h, {f,g}}+ {g, {h,f}}= 0 | |||||
(a) {Ξ±f,g}= Ξ±{f,g} | ||||||||
Β | Β | Β | Β | Β |
(ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅ΡΡΠ²ΠΎ Π―ΠΊΠΎΠ±ΠΈ)
(b) {f1 + f2,g}= {f1,g}+ {f2,g}
ΠΡΠ΅Π½Ρ ΠΏΡΠΎΡΡΠΎ Π²ΡΡΠΈΡΠ»ΡΡΡΡΡ ΡΠ»Π΅ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°ΡΠ½ΡΠ΅, ΠΈΠ»ΠΈ ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅, ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°:
{qj,qk}= 0, {pj,pk}= 0, {pj,qk}= Ξ΄jk. | (9.10) |
a. Π‘ ΠΈΡ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·Π½ΡΠΌ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΠΎΠΌ Π·Π°ΠΏΠΈΡΠ°ΡΡ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΠ°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½Π° (9.2)
β’ | β’ | (9.11) |
qj = {H,qj}, | pj = {H,pj}. |
Π±. ΠΠ»Ρ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈf(q,p,t) ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ (ΠΏΠΎΠ»Π½Π°Ρ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½Π°Ρ ΠΏΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ) ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΠΏΠΎΡ ΠΎΠΆΠΈΠΉ Π²ΠΈΠ΄
df(q,p,t) | = | βf | + {H,f}. | (9.12) |
dt | βt |
Π’Π°ΠΊ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΠ² Π²ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ f(q,p,t) Π³Π°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½ΠΈΠ°Π½H(q,p,t) ΠΈ Π²ΠΎΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π²ΡΠΈΡΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ΠΌa ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° ΡΠΊΠΎΠ±ΠΎΠΊ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°, ΠΌΡ ΠΌΠ³Π½ΠΎΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ
Π£ΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΠ°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½Π°. Π‘ΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° | 198 |
Β | Β |
ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°Π΅ΠΌ ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ (9.8).
Π². ΠΡΠ»ΠΈf ΠΈg β ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π»Ρ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ, ΡΠΎ ΠΈΡ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°, {f,g}, β ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π» Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ (ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΠΌΠ° ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°). Π ΡΡΠ΄Π΅ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ ΡΡΠΎ ΠΏΠΎΠΌΠΎΠ³Π°Π΅Ρ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡ Π΄ΠΎΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π»Ρ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΡΠΏΡΠΎΡΠ°Π΅Ρ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π·Π°Π΄Π°Ρ.
Π³. ΠΠ°ΠΊΠΎΠ½Π΅Ρ, ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΎΠΌΠΊΠΎΠΌΠΌΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ°, ΠΈΠ³ΡΠ°ΡΡΠ΅Π³ΠΎ Π²Π°ΠΆΠ½ΡΡ ΡΠΎΠ»Ρ Π² ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠ΅.
ΠΡΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π·Π°Π΄Π°Ρ
ΠΠ°Π΄Π°ΡΠ° 4. ΠΡΡΠΈΡΠ»ΠΈΡΡ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°: | Β | Β | Β | Β | Β |
n | + q3j | Β | n | + q2j | Β |
(Π°) {x,My}; (Π±) {Ο,Ο}, Π³Π΄Π΅Ο = cosβ(p2j | ) | ,Ο = sinβ(p3j | ) . | ||
j=1 | Β | Β | j=1 | Β | Β |
Β | Β | Β | Β | Β | Β |
Π Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅. ΠΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΡΠ°Π·Ρ Π²ΡΡΠΈΡΠ»ΠΈΡΡ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΡ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°, «Π² Π»ΠΎΠ±», ΠΈΡΡ ΠΎΠ΄Ρ ΠΈΠ· ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ (9.9), Π° ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π½Π°ΠΉΡΠΈ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΡ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°, ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° ΡΡΠΈΡ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΎΠΊ ΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½Π½ΠΎ ΡΠ²ΠΎΠ΄Ρ ΠΈΡΠΊΠΎΠΌΡΡ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΡ ΠΊ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠΌ ΠΈ Π΄Π°ΠΆΠ΅ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΡΠΌ. ΠΠ° ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ΅ (Π°) ΠΏΠΎΠΊΠ°ΠΆΠ΅ΠΌ ΠΎΠ±Π° Π²Π°ΡΠΈΠ°Π½ΡΠ°.
(Π°) Π Π·Π°Π΄Π°ΡΠ΅ ΠΏΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»Π°Π³Π°Π΅ΡΡΡ 3 ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½ΠΈ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Ρ: ΠΎΠ±ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΡ ΡΠΎΠ²ΠΏΠ°Π΄Π°ΡΡ Ρ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π΄Π΅ΠΊΠ°ΡΡΠΎΠ²ΡΠΌΠΈ (q1 = x1 = x,q2 = x2 = y,q3 = x3 = z), ΠΎΠ±ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΈΠΌΠΏΡΠ»ΡΡΡ (p1 = px,p2 = py,p3 = pz) β Ρ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ½Π΅Π½ΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΎΠ±ΡΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠΌΠΏΡΠ»ΡΡΠ°. ΠΠΎΠΌΠΏΠΎΠ½Π΅Π½ΡΠ° ΠΌΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠ° ΠΈΠΌΠΏΡΠ»ΡΡΠ°My = [r p]y = M2 = zpx β xpz = = x3p1 β x1p3.
I ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ± β Π²ΡΡΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ «Π² Π»ΠΎΠ±»:
{ | Β | y } | Β | Β | Β | Β | Β | 3 βxβM βxβM | 3 βx βM | Β | ||||||||||||
Β | 1 | Β | 2 | Β | β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | β | Β | Β | Β | |||
Β | x, M | Β | ={x | , M | Β | }= | Β | Β | Β | 1 | Β | Β | 2 β | Β | 1 | Β | 2 = | β | 1 | 2 | = | |
Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | βxj | Β | βxj | ||||||||||||
Β | Β | Β | Β | Β | Β | βM | j=1 βp j | βxj | Β | βpj | j=1 | βpj | Β | |||||||||
Β | Β | Β | 3 | Β | Β | Β | βM | Β | Β | β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | ||||||
Β | Β | Β | = ββΞ΄1 j | βp | 2 = β | βp 2 = β | Β | (x3p1β x1p3)= βx3= βz | Β | |||||||||||||
Β | Β | Β | βp | Β | ||||||||||||||||||
Β | Β | Β | j=1 | Β | Β | Β | j | Β | Β | 1 | Β | 1 | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | |||
II ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ± β ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ², ΡΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΡΠΌ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ°ΠΌ. | ||||||||||||||||||||||
Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | (3) | Β | Β | Β | Β | (4a) | Β | ||
{x, My }={x1, M2}={x1, x3 p1 β x1 p3}= | {x1, x3p1}β{x1, x1p3} = | Β | ||||||||||||||||||||
Β | Β | Β | = x3{x1, p1}+ p1{x1, x3}β x1{x1, p3}β p3{x1, x1}= βx3= βz | |||||||||||||||||||
Β | Β | Β | Β | =β1 | Β | Β | Β | =0 | Β | Β | =0 | Β | =0 | Β | Β | Β |
Π Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠΌ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ ΠΌΡ ΡΠ²Π΅Π»ΠΈ Π²ΡΠ΅ ΠΊ ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ°ΠΌ (9.10), ΠΈΡ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π½Π°ΠΏΠΈΡΠ°Π½Ρ ΠΏΠΎΠ΄ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ°ΠΌΠΈ. ΠΠ°Π΄ Π·Π½Π°ΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΡΠ°Π²Π΅Π½ΡΡΠ²Π° ΠΏΡΠΈΠ²Π΅Π΄Π΅Π½Ρ Π½ΠΎΠΌΠ΅ΡΠ°
Π’Π΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠ°. ΠΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠ° (ΠΏΡΠ°ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΊΡΡΡ) | 199 |
Β | Β |
ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ², ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π±ΡΠ»ΠΈ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½Π΅Π½Ρ ΠΏΡΠΈ Π²ΡΡΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡΡ . Π’Π΅ΠΏΠ΅ΡΡ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΈ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ Π·Π°Π΄Π°Ρ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°ΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Π½ΡΠΉ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°Ρ ΠΈ ΡΡΠΈΡΠ°ΡΡ {x,My} β «ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΠΎΠΉ» ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΎΠΉ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°1.
(Π±) Π ΡΡΠΎΠΉ Π·Π°Π΄Π°ΡΠ΅ Π³Π»Π°Π²Π½ΠΎΠ΅ Π½Π΅ ΠΎΡΠΈΠ±ΠΈΡΡΡΡ ΠΏΡΠΈ Π²ΡΡΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠ°ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΠΎΡ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉΟ(q,p) ΠΈΟ(q,p)
βΟ | n | Β | Β | n | n | Β | Β | Β | |
= βsinβ(p2j | + q3j | ) | β2p jΞ΄jk = β 2pk sinβ(p2j | + q3j | ) | ; | |||
βpk | |||||||||
j=1 | Β | Β | j=1 | j=1 | Β | Β | Β | ||
Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β |
Β | Β | βΟ | Β | Β | Β | n | Β | Β | Β | Β | Β | Β |
Β | Β | = β3qk2 sinβ(p2j | + q3j | ) | ; | Β | Β | |||||
Β | Β | βqk | Β | Β | ||||||||
Β | Β | Β | Β | Β | j=1 | Β | Β | Β | Β | Β | Β | |
Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β |
βΟ | n | Β | Β | Β | βΟ | Β | Β | Β | n | Β | Β | |
βp | = 3pk2 cosβ(p3j | + q2j | ) | ; βq | = 2qk cos | β(p3j | + q2j | ) . | ||||
k | j=1 | Β | Β | Β | k | Β | Β | Β | j=1 | Β | Β | |
Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β |
ΠΠΎΠ΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΠΌ ΠΈΡ Π² ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ (9.9), Π² ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΠΌ ΠΈΠ½Π΄Π΅ΠΊΡ ΡΡΠΌΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ (j β k)
n | Β | βΟ βΟ | Β | βΟ βΟ | Β | 9 | 2 2 | Β | Β | n | 2 | 3 | Β | ||
{Ο,Ο}=β | Β | Β | β | Β | Β | = | Β | pkqk | β 2pk qk sin 2β(p j | + q j ) . | |||||
βpkβqk | Β | 2 | |||||||||||||
k=1 | Β | Β | βqkβpk | Β | Β | Β | Β | j=1 | Β | Β | Β | ||||
Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β |
ΠΠ°Π΄Π°ΡΠ° 5. ΠΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΡ, ΡΡΠΎ, Π΅ΡΠ»ΠΈ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ ΠΠ°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½Π° Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΎΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ q1 ΠΈp1 Π»ΠΈΡΡ ΠΎΠΏΠΎΡΡΠ΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΎ ΡΠ΅ΡΠ΅Π· ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡf(q1,p1), Ρ.Π΅.
H = H(f(q1,p1),q2,p2,β¦,qn,pn), ΡΠΎf(q1,p1) β ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π» Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ.
Π Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅. ΠΡΡΠ³ΠΈΠΌΠΈ ΡΠ»ΠΎΠ²Π°ΠΌΠΈ Π½ΡΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΡ, ΡΡΠΎf(q1,p1) Π½Π΅ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΡΡΡ Π²ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ, Ρ.Π΅. ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½ΡΠΎΠΉ. Π‘ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΎΠΊ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΊΠ»Π°Π΄ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ Π² ΠΎΠ΄Π½Ρ ΡΡΡΠΎΡΠΊΡ. ΠΠΎΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΠΌΡΡ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ
df | ={H ,f }= | Β | βH βf | Β | Β | βf | β | Β | βH βf | Β | Β | βf | + | n | Β | βH | Β | βf | Β | β | βHβf | Β | Β | = 0 , | ||||||
Β | Β | Β | Β | Β | Β | |||||||||||||||||||||||||
Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | |||||||||
dt | βfβp | βq | βfβq | βp | Β | βp | Β | Β | βq | Β | βq | Β | Β | βp | Β | |||||||||||||||
Β | Β | Β | Β | Β | β | j | Β | j | Β | j | Β | Β | Β | Β | ||||||||||||||||
Β | Β | Β | 1 | Β | Β | 1 | Β | Β | 1 | Β | Β | 1 | Β | j=2 | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | Β | j | Β |
ΡΠΎΠ³Π΄Π° ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ Π΄Π²Π° ΡΠ»Π΅Π½Π°, Π³Π΄Π΅ Π²ΡΡΠΈΡΠ»Π΅Π½Ρ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ ΠΎΡ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ H = H(f,q2,p2,β¦,qn,pn), ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ°ΡΡΡΡ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π·Π½Π°ΠΊΠ°ΠΌΠΈ, Π° Π² ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄Π½Π΅ΠΉ ΡΡΠΌΠΌΠ΅ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ ΠΎΡf ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΡΠ°Π²Π½Ρ 0. ΠΡΡΡΠ΄Π° ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ, ΡΡΠΎ
1 ΠΠ· ΡΠΎΠΎΠ±ΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΡΠΈΠΌΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠΈ, ΠΊΡΡΠ°ΡΠΈ, ΡΡΠ°Π·Ρ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ, ΡΡΠΎ {y,Mz}= βx, {z,Mx}= βy.
studfiles.net
ΠΠΠΠ¦ΠΠ― 21 Π‘ΠΠΠΠΠ ΠΠ£ΠΠ‘Π‘ΠΠΠ. Π’ΠΠΠ ΠΠΠ Π―ΠΠΠΠ-ΠΠ£ΠΠ‘Π‘ΠΠΠ. ΠΠΠΠΠΠΠ§ΠΠ‘ΠΠΠ ΠΠ ΠΠΠΠ ΠΠΠΠΠΠΠΠ―
Π’ΡΠ°Π½ΡΠΊΡΠΈΠΏΡ
1 ΠΠΠΠ¦ΠΠ― 21 Π‘ΠΠΠΠΠ ΠΠ£ΠΠ‘Π‘ΠΠΠ. Π’ΠΠΠ ΠΠΠ Π―ΠΠΠΠ-ΠΠ£ΠΠ‘Π‘ΠΠΠ. ΠΠΠΠΠΠΠ§ΠΠ‘ΠΠΠ ΠΠ ΠΠΠΠ ΠΠΠΠΠΠΠΠ― 1. Π‘ΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΠΠ° ΠΏΡΠΎΡΠ»ΠΎΠΉ Π»Π΅ΠΊΡΠΈΠΈ Π²Π²ΠΎΠ΄ΠΈΠ»ΠΎΡΡ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΠ΅ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΠ°Π³ΡΠ°Π½ΠΆΠ°. ΠΡΠΎ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π±ΡΠ»ΠΎ ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΎ ΠΈΠ· ΡΠ°ΡΡΠ½ΡΡ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΡ 2n ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ Ο, Ξ¨, j = 1,, n. ΠΡΠΈ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ, Π² ΡΠ²ΠΎΡ ΠΎΡΠ΅ΡΠ΅Π΄Ρ, Π·Π°Π²ΠΈΡΠ΅Π»ΠΈ ΠΎΡ Π΄Π²ΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ x ΠΈ y. Π’Π΅ΠΏΠ΅ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠΈΠΌ Π΄Π²Π΅ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ u ΠΈ v, Π·Π°Π²ΠΈΡΡΡΠΈΠ΅ ΠΎΡ 2n ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ : q 1,, q, p 1,, p. Π’Π°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΎΠ½ΠΈ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π·Π°Π²ΠΈΡΠ΅ΡΡ ΠΎΡ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΠ° t. Π‘ΠΎΡΡΠ°Π²ΠΈΠΌ ΡΠ°ΠΊΠΈΠ΅ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΠΈΡΠ΅Π»ΠΈ: u q v q u p v p Π‘ΠΎΡΡΠ°Π²ΠΈΠΌ ΡΡΠΌΠΌΡ Π²ΡΠ΅Ρ ΡΡΠΈΡ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΠΈΡΠ΅Π»Π΅ΠΉ: = u q v p u p v q, i = 1,, n. (21.1) =1 ( u q v p u p v q ). (21.2) ΠΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ (21.2) Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΎΠΉ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ u ΠΈ v. ΠΡΠ΄Π΅ΠΌ ΠΎΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°ΡΡ Π΅Ρ ΠΊΠ°ΠΊ (u, v). ΠΡΠΈΠ²Π΅Π΄ΡΠΌ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΡ Π²ΡΡΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΎΠΊ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°. (q, q ) = 0, (21.3) ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ Π²ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ ΠΏΠΎ p ΠΈ p, ΡΡΠΎΡΡΠΈΠ΅ Π² Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ (21.2), ΡΠ°Π²Π½Ρ Π½ΡΠ»Ρ. (p, p ) = 0, (21.4)
2 2 ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ°Π²Π½Ρ Π½ΡΠ»Ρ Π²ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ ΠΏΠΎ q ΠΈ q. (q, p ) = Ξ΄, (21.5) Π³Π΄Π΅ Ξ΄ ΡΠΈΠΌΠ²ΠΎΠ» ΠΡΠΎΠ½Π΅ΠΊΠ΅ΡΠ°. ΠΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ (21.3), (21.4) ΠΈ (21.5) Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ, ΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°. ΠΠ΅ΡΠ΅ΡΠΈΡΠ»ΠΈΠΌ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠ΅ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π° ΡΠΊΠΎΠ±ΠΎΠΊ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°. Π ΠΈΡ ΡΠΏΡΠ°Π²Π΅Π΄Π»ΠΈΠ²ΠΎΡΡΠΈ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΠ±Π΅Π΄ΠΈΡΡΡΡ Π½Π΅ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΠ²Π΅ΡΠΊΠΎΠΉ. 1. ΠΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΡΡΡΡ c Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½ΡΠ°, Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΠ° t, ΡΠΎΠ³Π΄Π°: (u, cv) = c (u, v). ΠΡΡΡΡ w ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ ΡΠ΅Ρ ΠΆΠ΅ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ , ΡΡΠΎ ΠΈ u ΠΈ v, ΡΠΎΠ³Π΄Π°: (w, u + v) = (w, u) + (w, v). 2. ΠΠΎΡΠΎΡΠΈΠΌΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΡ: (u, v) = (v, u). 3. (u, u) = (u, v) = ( u v, v) + (u, ). 5. ΠΡΡΡΡ w ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ q 1,, q, p 1,, p, Π° c ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½Π°Ρ, Π’ΠΎΠ³Π΄Π°: (w, c) = Π’ΠΎΠΆΠ΄Π΅ΡΡΠ²ΠΎ ΠΠ΅ΠΉΠ±Π½ΠΈΡΠ°: (w, u v) = (w, u) v + u (w, v). 7. Π‘ΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΠΎΡ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ: (w, u (v 1,, v )) = u (w, v =1 v ). 8. ΠΡΡΡΡ f Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΠ°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½Π° q, p, t, ΡΠΎΠ³Π΄Π°: (q, f) =, (p p, f) =. q 9. Π’ΠΎΠΆΠ΄Π΅ΡΡΠ²ΠΎ Π―ΠΊΠΎΠ±ΠΈ: ((u, v), w) + ((v, w), u) + ((w, u), v) = 0. ΠΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²ΠΎ ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅ΡΡΠ²Π° Π―ΠΊΠΎΠ±ΠΈ ΡΡΠ΅Π±ΡΠ΅Ρ Π΄Π»ΠΈΠ½Π½ΡΡ Π²ΡΠΊΠ»Π°Π΄ΠΎΠΊ. Π‘ΡΡΡ Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²Π° Π² ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ Π΅ΡΠ»ΠΈ ΡΠ°ΡΠΏΠΈΡΠ°ΡΡ Π²ΡΠ΅ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΠΏΠΎ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ, ΡΠΎ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠ΅ ΡΠ»Π°Π³Π°Π΅ΠΌΠΎΠ΅ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΡ Π΄Π²ΡΡ ΠΈΠ· ΡΡΠΈΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ Π½Π° Π²ΡΠΎΡΡΡ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΡΡΠ΅ΡΡΠ΅ΠΉ ΠΈΠ· Π½ΠΈΡ . ΠΠ½Π°ΡΠΈΡ, Π½ΡΠΆΠ½ΠΎ Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΡ, ΡΡΠΎ Π²ΡΠ΅ ΡΡΠΈ ΡΠ»Π°Π³Π°Π΅ΠΌΡΠ΅ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠ½ΠΎ ΡΠ½ΠΈΡΡΠΎΠΆΠ°ΡΡΡΡ. ΠΠΎΠΊΠ°ΠΆΠ΅ΠΌ, Π½Π°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΡΡΠΎ ΡΠ»Π°Π³Π°Π΅ΠΌΡΠ΅ ΡΠΎ Π²ΡΠΎΡΠΎΠΉ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠΎ u ΡΠΎΠΊΡΠ°ΡΠ°ΡΡΡΡ: ((u, v), w) + ((w, u), v) = (w, (v, u)) (v, (w, u)). (21.6) ΠΡΡΡΠ΄Π° Π²ΠΈΠ΄Π½ΠΎ, ΡΡΠΎ ΡΠ»Π°Π³Π°Π΅ΠΌΡΠ΅ ΡΠΎ Π²ΡΠΎΡΡΠΌΠΈ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΠΌΠΈ ΠΏΠΎ u ΡΠ½ΠΈΡΡΠΎΠΆΠ°ΡΡΡΡ. ΠΡΠΏΠΈΡΠ΅ΠΌ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΠ°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½Π°: dq dt = H p, dp dt = H q, i = 1, 2,, n. (21.7) ΠΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²ΠΎ 8, ΠΈΡ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΏΠΈΡΠ°ΡΡ Π² ΡΠΈΠΌΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠΌ Π²ΠΈΠ΄Π΅ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΎΠΊ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°: dq dt = (q dp, H), dt = (p, H). (21.8)
3 3 ΠΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ 58: Π€ΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ u ΠΈ v Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΡΡ Π² ΠΈΠ½Π²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΈ, Π΅ΡΠ»ΠΈ ΠΈΡ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° (u, v) ΡΠ°Π²Π½Π° Π½ΡΠ»Ρ. ΠΠ· ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅ΡΡΠ²Π° Π―ΠΊΠΎΠ±ΠΈ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅Π΅ ΡΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅: Π΅ΡΠ»ΠΈ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ u, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ v Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΡΡ Π² ΠΈΠ½Π²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΈ Ρ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠ΅ΠΉ w, ΡΠΎ ΠΈΡ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΡΠΎΠΆΠ΅ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ Π² ΠΈΠ½Π²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΈ Ρ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠ΅ΠΉ w. ΠΠ²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΎΠΊ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»ΠΎΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΏΠ»ΠΎΠ΄ΠΎΡΠ²ΠΎΡΠ½ΡΠΌ, ΡΠ΅ΠΌ Π²Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΎΠΊ ΠΠ°Π³ΡΠ°Π½ΠΆΠ°. Π ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠ΅ ΠΈ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠΊΠ΅ ΡΡΠΈ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ Π²ΡΡΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ Π²Π΅ΡΡΠΌΠ° ΡΠ°ΡΡΠΎ. ΠΠ°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΠΎΠ½ΠΈ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡΡΡΡ Π² ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ Π²ΠΎΠ·ΠΌΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΠΈ Π² ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠ΅ (ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΠ΅ΠΉΠ·Π΅Π½Π±Π΅ΡΠ³Π°). Π ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠ΅ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΡΡ ΠΎΠΏΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡ Π΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Ρ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΠΎΠΌ, Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΡΡΠΈΠΌ ΠΎΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°Ρ. Π’Π°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΎΠ½ΠΈ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ Π²Π°ΠΆΠ½Ρ ΠΏΡΠΈ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π»ΠΎΠ² ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠΉ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ. 2. Π’Π΅ΠΎΡΠ΅ΠΌΠ° Π―ΠΊΠΎΠ±ΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΠΡΠ²Π»Π΅ΡΡΠΌΡΡ ΠΎΡ Π΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠΈ ΠΈ ΠΏΡΠΎΡΡΠΎ Π·Π°ΠΏΠΈΡΠ΅ΠΌ ΡΠ°ΠΊΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ m ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠΉ: dx dt = X (x 1,, x, t), i = 1,, m. (21.9) ΠΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ 59: Π€ΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ f(x 1,, x, t) Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π»ΠΎΠΌ, ΠΈΠ»ΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠΌ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π»ΠΎΠΌ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠΉ (21.9), Π΅ΡΠ»ΠΈ ΠΎΠ½Π° ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½Π° Π½Π° ΡΡΠ°Π΅ΠΊΡΠΎΡΠΈΡΡ ΡΡΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ. ΠΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠ»ΠΎΠ²Π°ΠΌΠΈ, Π½Π° ΡΡΠ°Π΅ΠΊΡΠΎΡΠΈΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½ΠΎ Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½ΡΡΡΡΡ ΡΠ°Π²Π΅Π½ΡΡΠ²ΠΎ df dt = 0. Π Π°ΡΠΏΠΈΡΠ΅ΠΌ ΠΏΠΎΠ»Π½ΡΡ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΠΏΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ: + dx x =1 dt = + dx X = 0. (21.10) dt =1 ΠΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ (21.10) ΡΡΠΎ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎΠ΅ ΠΈ Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΠ΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ f Π±ΡΠ»Π° ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠΌ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π»ΠΎΠΌ Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ. ΠΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π»Ρ ΠΎΡΠ΅Π½Ρ ΠΏΠΎΠ»Π΅Π·Π½Ρ ΠΏΡΠΈ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΈ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠΉ, ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡΠΈΡ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ. ΠΠ°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ n Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΡΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π»ΠΎΠ² ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠ·ΠΈΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΎΠΊ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ Π½Π° n Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡ. ΠΡΡΡΡ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΠΎ m ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π»ΠΎΠ²: f (x 1,, x ) = c, i = 1,, m. (21.11) ΠΠΎΡΡΠ½ΠΈΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°Π΅Ρ Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π»ΠΎΠ². ΠΠ²Π΅Π΄ΡΠΌ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΡ f, x f x 1. ΠΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½Π°Ρ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ° f ΠΏΠΎ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΡ x ΡΡΠΎ ΠΌΠ°ΡΡΠΈΡΠ°, ΡΠΎΡΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½Π°Ρ ΠΈΠ· ΡΠ°ΡΡΠ½ΡΡ x ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΡ f ΠΏΠΎ x : f 1 1 x = (f 1 1,, f ) (x 1,, x ) = x 1 x. (21.12) x 1 x
4 4 ΠΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π»Ρ (21.11) Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΡΠΌΠΈ, Π΅ΡΠ»ΠΈ det f 0. ΠΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ x ΡΠΊΠ°Π·Π°ΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ½ΠΈ Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΡ, Π΅ΡΠ»ΠΈ Π½Π΅ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΡΠ°ΠΊΠΎΠΉ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ F (f 1,, f ), ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΡΠ°Π²Π½Π° Π½ΡΠ»Ρ ΠΏΡΠΈ Π²ΡΠ΅Ρ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡΡ x 1,, x. ΠΡΠΎ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²ΠΎ Π½Π΅ ΠΎΠ±ΡΠ·Π°Π½ΠΎ Π±ΡΡΡ Π³Π»ΠΎΠ±Π°Π»ΡΠ½ΡΠΌ Π²Π°ΠΆΠ½ΠΎ, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΡΡΠΎ Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½ΡΠ»ΠΎΡΡ Π² ΠΎΠΊΡΠ΅ΡΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ½Π½ΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΊΠΈ, Π΄Π»Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΡΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π°Π΅ΡΡΡ Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π»ΠΎΠ². ΠΠ΅ΡΠ½ΡΠΌΡΡ ΠΊ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΠΎΠΌΡ ΠΏΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ²ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ. ΠΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π»Ρ (21.11) Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΡ, ΡΠΎ ΠΏΠΎ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΠΌΠ΅ ΠΎ Π½Π΅ΡΠ²Π½ΠΎΠΉ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΠ°Π·ΡΠ΅ΡΠΈΡΡ ΡΡΠΈ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π°ΡΠ³ΡΠΌΠ΅Π½ΡΠΎΠ² x : x = x (t, c 1,, c ), i = 1,, m. (21.13) Π‘ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΠ°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½Π° Π½Π΅ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ½Π°, Π½ΠΎ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ½Π½ΡΡ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ. ΠΠ½ΠΎΠ³Π΄Π° Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΠ΅ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π»Π° ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠ·ΠΈΡΡ Π΅Ρ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΎΠΊ Π½Π° Π΄Π²Π΅ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΡ, ΠΊΠ°ΠΊ Π² ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΡ ΡΠΈΠΊΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΡ. ΠΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π»ΠΎΠ², ΡΡΠΎΠ±Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠΉ Π±ΡΠ»Π° ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΠΏΡΠΈ Π»ΡΠ±ΡΡ Π½Π°ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡΡ , ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅Ρ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΠΌΠ° ΠΠΈΡΠ²ΠΈΠ»Π»Ρ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΠΈΠ·ΡΡΠ°ΡΡΡΡ Π½Π° ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΈΠ· ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΡ Π»Π΅ΠΊΡΠΈΠΉ. ΠΡΡΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ ΠΠ°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½Π° (23.1), ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ ΠΠ°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½Π° ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ H = H(q 1,, q, p 1,, p, t). ΠΠ΅ΡΠ΅ΠΏΠΈΡΠ΅ΠΌ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΠ΅ (21.10) Π² ΡΠ΅ΡΠΌΠΈΠ½Π°Ρ Π³Π°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ²ΠΎΠΉ Π΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠΈ. df = 0, (21.14) dt + ( dq q dt + dp p dt ) = + ( H H ) = + (f, H) = 0. (21.15) q p p q =1 =1 ΠΡΠ°ΠΊ, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ f(x 1,, x, t) Π±ΡΠ»Π° ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π»ΠΎΠΌ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠΉ (23.1), Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎ ΠΈ Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎ, ΡΡΠΎΠ±Ρ Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½ΡΠ»ΠΎΡΡ ΡΠ°Π²Π΅Π½ΡΡΠ²ΠΎ + (f, H) = 0. (21.16) Π’Π΅ΠΎΡΠ΅ΠΌΠ° 29 (Π’Π΅ΠΎΡΠ΅ΠΌΠ° Π―ΠΊΠΎΠ±ΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°) ΠΡΠ»ΠΈ f 1 ΠΈ f 2 ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π»Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΠ°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½Π°, ΡΠΎ ΠΈΡ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° (f 1, f 2 ) ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½Π° Π½Π° ΡΡΠ°Π΅ΠΊΡΠΎΡΠΈΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ. ΠΠ½ΠΎΠ³Π΄Π° ΡΡΠ° ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΠΌΠ° ΡΠΎΡΠΌΡΠ»ΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ°ΠΊ: ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΠΎΡ Π΄Π²ΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π»ΠΎΠ² ΡΠΎΠΆΠ΅ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠΌ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π»ΠΎΠΌ. ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ Π½ΡΠΆΠ½ΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΡΡΡ ΠΊ ΡΡΠΎΠΌΡ ΡΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΡ Ρ ΠΎΡΡΠΎΡΠΎΠΆΠ½ΠΎΡΡΡΡ: ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ ΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΡΡΡ, ΡΡΠΎ (f 1, f 2 ) ΡΠ°Π²Π½Π° ΡΠΈΡΠ»Ρ, Π° ΡΠΈΡΠ»ΠΎ Π½Π΅Π»ΡΠ·Ρ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠΌ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π»ΠΎΠΌ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ. ΠΠ»ΠΈ ΠΆΠ΅ ΡΡΠ° ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° Π±ΡΠ΄Π΅Ρ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ°ΡΡΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π· f 1 ΠΈ f 2, ΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, Π½Π΅ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΡΠΌ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠΌ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π»ΠΎΠΌ. ΠΠΎΠΊ-Π²ΠΎ: Π Π°Π· ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ f 1, f 2 ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠ΅ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π»Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ, ΡΠΎ Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½ΡΡΡΡΡ ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅ΡΡΠ²Π° Π’ΡΠ΅Π±ΡΠ΅ΡΡΡ Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΡ, ΡΡΠΎ 1 + (f 1, H) = 0, 2 + (f 2, H) = 0. (21.17) (f 1, f 2 ) + ((f 1, f 2 ), H) = 0. (21.18)
5 5 ΠΠΎΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΠΌΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²ΠΎΠΌ 4 ΡΠΊΠΎΠ±ΠΎΠΊ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°: (f 1, f 2 ) Π‘ ΡΡΡΡΠΎΠΌ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΏΠΈΡΠ°ΡΡ ΡΠΎΡΠΌΡΠ»Ρ (21.18) Π² Π²ΠΈΠ΄Π΅ = ( 1, f 2) + (f 1, 2 ). (21.19) ( 1, f 2) + (f 1, 2 ) + ((f 1, f 2 ), H) = 0. (21.20) ΠΠΎΠ΄ΡΡΠ°Π²ΠΈΠΌ Π² ΡΠΎΡΠΌΡΠ»Ρ (21.20) ΡΠ°Π²Π΅Π½ΡΡΠ²Π° (21.17): ((f 1, H), f 2 ) (f 1, (f 2, H)) + ((f 1, f 2 ), H) = 0, (21.21) ((H, f 1 ), f 2 ) + ((f 2, H), f 1 ) + ((f 1, f 2 ), H) = 0. (21.22) Π Π°Π²Π΅Π½ΡΡΠ²ΠΎ (21.22) ΡΠΏΡΠ°Π²Π΅Π΄Π»ΠΈΠ²ΠΎ ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅ΡΡΠ²Ρ Π―ΠΊΠΎΠ±ΠΈ. Π‘Π»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, ΡΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΠΌΡ Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½ΡΠ΅ΡΡΡ. Π‘ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π·Π³Π»ΡΠ΄Π° ΠΊΠ°ΠΆΠ΅ΡΡΡ, ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΠΈ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΠΌΡ Π―ΠΊΠΎΠ±ΠΈ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°ΡΡ Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π»Ρ, Π·Π½Π°Ρ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π΄Π²Π° ΠΈΠ· Π½ΠΈΡ . ΠΠ° ΡΠ°ΠΌΠΎΠΌ Π΄Π΅Π»Π΅ ΡΠ°ΠΊΠΈΠΌ ΠΏΡΡΡΠΌ Π½ΠΎΠ²ΡΠ΅ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π»Ρ Π½Π΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°ΡΡΡΡ, Π·Π° ΠΈΡΠΊΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΠ΅Π΄ΠΊΠΈΡ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅Π². Π Π°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠΈΠΌ ΡΠ°ΠΊΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ. ΠΡΡΡΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ ΠΠ°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½Π° Π½Π΅ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΎΡ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ: H = H(q 1,, q, p 1,, p ). Π’ΠΎΠ³Π΄Π° Π΅ΡΡΡ ΠΎΠ±ΠΎΠ±ΡΡΠ½Π½ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π» ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ h = const. ΠΡΡΡΡ Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΈΠΌΠ΅Π΅ΡΡΡ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π» f(q 1,, q, p 1,, p, t) = const. Π’ΠΎΠ³Π΄Π° = (f, H). ΠΠΎ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΠΌΠ΅ Π―ΠΊΠΎΠ±ΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° (f, H) = const Π½Π° ΡΡΠ°Π΅ΠΊΡΠΎΡΠΈΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ. Π‘Π»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, = const. ΠΡΠ»ΠΈ ΡΠ°ΡΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π²ΡΡΠΎΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΠ° ΠΎΡ f ΠΏΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΡΡ, ΡΠΎ ΠΎΠ½ΠΈ ΡΠΎΠΆΠ΅ ΡΠ°Π²Π½Ρ Π½ΡΠ»Ρ. Π ΠΈΡ ΠΡΡΡΡ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½Π°Ρ ΡΠΎΡΠΊΠ° Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΌΠ°ΡΡΡ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅ΡΡΡ Π² ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΌ ΡΠΈΠ»ΠΎΠ²ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ»Π΅. ΠΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠΈΠΌ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΡ ΡΠΎΡΠΊΠΈ ΠΊΠ°ΠΊ q 1, q 2 ΠΈ q 3. Π’ΠΎΠ³Π΄Π° H = 1 2 (p2 1 + p p 2 3) + Ξ (r), Π³Π΄Π΅ r = q1 2 + q2 2 + q2 3. Π£ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ Π΅ΡΡΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π» Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ f 1 = q 2 p 3 q 3 p 2 = const. (21.23) ΠΡΠΎ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½Π° ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΊΠΈΠ½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠ°. Π’Π°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ m = 1, ΡΠΎ K = [h] v = i j k q 1 q 2 q 3. f 1 ΡΡΠΎ ΠΏΡΠΎΠ΅ΠΊΡΠΈΡ ΠΊΠΈΠ½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠ° Π½Π° ΠΎΡΡ q 1. ΠΠ½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ½ΠΎ, p 1 p 2 p 3 Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ Π΅ΡΡΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π»Ρ f 2 = q 3 p 1 q 1 p 3 = const, (21.24)
6 6 f 3 = q 1 p 2 q 2 p 1 = const. (21.25) Π£Π±Π΅Π΄ΠΈΡΡΡΡ Π² ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΡΡΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠ΅ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π»Ρ, ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ, Π²ΡΡΠΈΡΠ»ΠΈΠ² ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΠΎΡ ΡΡΠΈΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ Ρ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ ΠΠ°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½Π°: (f 1, H), (f 2, H), (f 3, H). ΠΡΠ΅ ΡΡΠΈ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΡΠ°Π²Π½Ρ Π½ΡΠ»Ρ (Π²ΡΡΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΎΠ΄Π΅Π»Π°ΡΡ Π² ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΡΠΏΡΠ°ΠΆΠ½Π΅Π½ΠΈΡ). Π‘Π΄Π΅Π»Π°Π΅ΠΌ Π²ΠΈΠ΄, Π±ΡΠ΄ΡΠΎ Π½Π΅ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΠΎ, ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π»ΠΈ f 3 ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠΌ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π»ΠΎΠΌ. Π Π°ΡΡΡΠΈΡΠ°Π΅ΠΌ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΡ (f 1, f 2 ): 3 (f 1, f 2 ) = ( ) = q q p p q 1 p 2 q 2 p 1 = f 3. (21.26) =1 ΠΠ½Π°ΡΠΈΡ, ΠΏΠΎ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΠΌΠ΅ Π―ΠΊΠΎΠ±ΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° f 3 ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠΌ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π»ΠΎΠΌ. Π Π°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠΈΠΌ Π΅ΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΠ½ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ. ΠΡΡΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΡΠΎΠ±ΠΎΠΉ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΠΉ ΠΎΡΡΠΈΠ»Π»ΡΡΠΎΡ Ρ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΎΡΠΎΠΉ. ΠΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ ΠΠ°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½Π° H = 1 2 (q2 + p 2 ). ΠΡΠΎΠ²Π΅ΡΠΈΠΌ, ΡΡΠΎ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ f = q sin t + p cos t ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΠΌ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π»ΠΎΠΌ. H +(f, H) = q cos t p sin t+ q p H p q = q cos t p sin t+p sin t q cos t = 0. (21.27) Π‘Π»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, f Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π»ΠΎΠΌ. ΠΠ°ΠΊ Π±ΡΠ»ΠΎ Π²ΡΡΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΎ Π² ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ΅, ΡΠ°ΡΡΠ½Π°Ρ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½Π°Ρ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Π° Π±ΡΡΡ ΡΠ°Π²Π½Π° Π½ΡΠ»Ρ, ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ H Π½Π΅ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΡ ΠΎΡ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ. ΠΠ½Π°ΡΠΈΡ, f 2 = = q cos t p sin t ΡΠΎΠΆΠ΅ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π». ΠΡΠΎΡΠ°Ρ ΡΠ°ΡΡΠ½Π°Ρ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½Π°Ρ ΠΏΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ ΠΎΡ f ΡΠ°Π²Π½Π° f, ΡΠ°ΠΊ ΡΡΠΎ Π½ΠΎΠ²ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π» ΠΏΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ Π½Π΅ ΠΏΠΎΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ. Π’Π°ΠΊ ΠΈ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½ΠΎ Π±ΡΠ»ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΡΡΡΡ, ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ Π² ΡΠΈΠ»Ρ ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π·Π°Π΄Π°ΡΠΈ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π·Π°Π²ΠΈΡΠ΅ΡΡ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΎΡ Π΄Π²ΡΡ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΡΡ . ΠΠΎΠ»ΡΡΠΈΡΡ Π½ΠΎΠ²ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π» Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΎΠΊ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΠΈΠ΄Π΅Ρ Π·Π°ΠΌΠ°Π½ΡΠΈΠ²Π°Ρ, Π½ΠΎ Π² Π±ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠ½ΡΡΠ²Π΅ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅Π² Π±Π΅Π·Π½Π°Π΄ΡΠΆΠ½Π°Ρ. ΠΠ°ΠΊ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΠΎ, Π΅ΡΠ»ΠΈ f 1 ΠΈ f 2 ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½Ρ ΠΈΠ· ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΡ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΠΌ Π΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠΈ, ΡΠ°ΠΊΠΈΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΠΌΡ ΠΎΠ± ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½Π΅Π½ΠΈΠΈ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π° Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΊΠΈΠ½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠ° ΠΈ ΠΊΠΈΠ½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ, ΡΠΎ Π½ΠΎΠ²ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π» Π²ΡΡΠ΅ΠΎΠΏΠΈΡΠ°Π½Π½ΡΠΌ ΡΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΡΡ Π½Π΅ ΡΠ΄Π°ΡΡΡΡ. ΠΡΠ»ΠΈ ΠΆΠ΅ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π» Π½Π΅ Π²ΡΡΠ΅ΠΊΠ°Π΅Ρ ΠΈΠ· ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠΌ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΠΌ Π΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠΈ, Π° ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π΅Π½Π΅Π½ ΠΈΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ ΡΡΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠ½ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ Π·Π°Π΄Π°ΡΠ΅, ΡΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π½Π°Π΄Π΅ΡΡΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΡΡ Π½ΠΎΠ²ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π», ΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡΡ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΠΌΠΎΠΉ Π―ΠΊΠΎΠ±ΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°. ΠΠ°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π² Π·Π°Π΄Π°ΡΠ΅ ΡΡΡΡ ΡΠ΅Π» ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π²Π·ΡΡΡ f 1 ΠΈ f 2 ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ½Π΅Π½ΡΡ ΠΊΠΈΠ½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΌΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠ°, ΠΈ ΠΎΠ΄Π½Ρ ΠΈΠ· ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ½Π΅Π½Ρ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ° ΠΠ°ΠΏΠ»Π°ΡΠ°. Π’ΠΎΠ³Π΄Π° ΡΠ΅ΡΠ΅Π· ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΡΡ Π½ΠΎΠ²ΡΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π». 3. ΠΠ°Π½ΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΡΡΡΡ ΠΈΠΌΠ΅Π΅ΡΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠΉ Π² ΡΠΎΡΠΌΠ΅ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΠ°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½Π°: dq dt = H p, dp dt = H q, i = 1, 2,, n. (21.28) Π€ΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ ΠΠ°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½Π° ΡΡΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ H = H(q 1,, q, p 1,, p, t). Π£ΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ (21.28) ΠΈΠ½ΠΎΠ³Π΄Π° ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π±ΡΡΡ Π»Π΅Π³ΠΊΠΎ ΠΏΡΠΎΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½Ρ, Π΅ΡΠ»ΠΈ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠΈΡΡ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΡΡ Π·Π°ΠΌΠ΅Π½Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ . ΠΠ°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π΅ΡΠ»ΠΈ Π² Π·Π°Π΄Π°ΡΠ΅ Π΄Π²ΡΡ ΡΠ΅Π» ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π·Π°ΠΏΠΈΡΠ°ΡΡ Π² Π΄Π΅ΠΊΠ°ΡΡΠΎΠ²ΡΡ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΠ°Ρ , ΡΠΎ ΡΠΈΠΊΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΠ° Π² Π½ΠΈΡ ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ, Π° Π΅ΡΠ»ΠΈ Π·Π°ΠΏΠΈΡΠ°ΡΡ Π² ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ½ΡΡ , ΡΠΎ ΡΠ³ΠΎΠ» Ο ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΈΠΊΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΠΎΠΉ, ΠΈ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΠ½ΠΈΠ·ΠΈΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΎΠΊ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠΉ Π½Π°
7 7 2 Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΡ. ΠΠ½Π°ΡΠΈΡ, Π΄Π»Ρ ΠΈΡΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»Ρ Π²Π°ΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»ΡΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΡ ΠΎΠ±ΠΎΠ±ΡΡΠ½Π½ΡΠ΅ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΡ. Π£ΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΠ°Π³ΡΠ°Π½ΠΆΠ° ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²ΠΎΠΌ ΠΊΠΎΠ²Π°ΡΠΈΠ°Π½ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ: ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΠΈΡΠ°ΡΡ ΠΊΠΈΠ½Π΅ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ ΠΈ ΠΏΠΎΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΡ Π² ΠΎΠ΄Π½ΠΈΡ ΠΎΠ±ΠΎΠ±ΡΡΠ½Π½ΡΡ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΠ°Ρ ΠΈ ΠΏΠΎ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΠΎΠΌΡ Π°Π»Π³ΠΎΡΠΈΡΠΌΡ Π·Π°ΠΏΠΈΡΠ°ΡΡ ΡΡΠΈ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ. Π Π΄ΡΡΠ³ΠΈΡ ΠΎΠ±ΠΎΠ±ΡΡΠ½Π½ΡΡ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΠ°Ρ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ Π±ΡΡΡ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠΌΠΈ, Π½ΠΎ Π°Π»Π³ΠΎΡΠΈΡΠΌ ΠΈΡ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΎΡ ΠΆΠ΅ ΡΠ°ΠΌΡΠΉ. ΠΠΎ Π² Π»Π°Π³ΡΠ°Π½ΠΆΠ΅Π²ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠ΅ Π½Π΅Ρ ΡΡΡΠ΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π°Π»Π³ΠΎΡΠΈΡΠΌΠ° Π΄Π»Ρ ΡΠΏΡΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠΉ. ΠΠ½ΠΎΠ³Π΄Π° ΡΠ΄Π°ΡΡΡΡ ΡΠΏΡΠΎΡΡΠΈΡΡ Π²ΡΡΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ, Π½ΠΎ Π² ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΌ ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅ ΡΡΠΎ ΡΠ΄Π΅Π»Π°ΡΡ Π½Π΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ. Π ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡΡ ΠΠ°Π³ΡΠ°Π½ΠΆΠ° q ΠΈ t ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠ΅, Π° q ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΈΠ· ΡΠ°ΠΌΠΈΡ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠΉ. ΠΠΎ Π΅ΡΠ»ΠΈ ΡΡΠΈΡΠ°ΡΡ Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΡΠΌΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ q ΠΈ p ΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΉΡΠΈ ΠΊ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡΠΌ ΠΠ°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½Π°, ΡΠΎ, Ρ ΠΎΡΡ ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ Π½Π΅Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠ²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ²Π°Π΅ΡΡΡ, ΡΡΠ°Π΅ΠΊΡΠΎΡΠΈΠΈ Π² ΡΠ°Π·ΠΎΠ²ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅ ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΡΡΡΡ Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π½Π°Π³Π»ΡΠ΄Π½ΡΠΌΠΈ, ΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡΠ΅ΡΡΡ ΠΊΠ»Π°ΡΡ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΡΡ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΡΡ ΡΠΏΡΠΎΡΠ°ΡΡ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ. ΠΠ΄Π΅ΡΡ Π½Π°Π·Π²Π°Π½ΠΈΡ Β«ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΡΒ» ΠΈ Β«ΠΈΠΌΠΏΡΠ»ΡΡΡΒ» ΡΡΠ»ΠΎΠ²Π½Ρ, ΠΏΠΎΡΠΎΠΌΡ ΡΡΠΎ Π² ΡΠ°Π·ΠΎΠ²ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅ ΡΡΠΈ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΡ ΡΠΎΠ²Π΅ΡΡΠ΅Π½Π½ΠΎ ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠΏΡΠ°Π²Π½Ρ. Π Π°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠΈΠΌ ΠΏΡΠΎΡΡΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ. ΠΡΡΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΠΎΠ΄Π½Ρ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½Ρ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Ρ, H = H(q, p). Π‘Π΄Π΅Π»Π°Π΅ΠΌ ΡΠΎΡΠΌΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ Π·Π°ΠΌΠ΅Π½Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ q = P, p = Q. Π Π½ΠΎΠ²ΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ ΠΠ°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½Π° H = H( P, Q), Π° ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΠ°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½Π° Π²ΡΠ³Π»ΡΠ΄ΡΡ ΡΠ°ΠΊ: dq dt = H P, dp dt = H Q. (21.29) ΠΡΠ°ΠΊ, ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ (21.29) ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΡΡΡΡ ΡΠΊΠ²ΠΈΠ²Π°Π»Π΅Π½ΡΡ ΠΈΡΡ ΠΎΠ΄Π½ΡΠΌ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡΠΌ, Ρ ΠΎΡΡ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΠ° ΠΈ ΠΈΠΌΠΏΡΠ»ΡΡ ΠΏΠΎΠΌΠ΅Π½ΡΠ»ΠΈΡΡ ΡΠΎΠ»ΡΠΌΠΈ. ΠΠ½Π°ΡΠΈΡ, Π² ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡΡ ΠΠ°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½Π° ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΡ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΡ ΠΈ ΠΈΠΌΠΏΡΠ»ΡΡΠ° Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎ ΡΡΠ»ΠΎΠ²Π½Ρ. ΠΡΠΎ ΠΎΠ΄Π½Π° ΠΈΠ· ΠΏΡΠΈΡΠΈΠ½, ΠΏΠΎΡΠ΅ΠΌΡ q ΠΈ p Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ ΡΠΎΠΏΡΡΠΆΡΠ½Π½ΡΠΌΠΈ, ΠΈΠ»ΠΈ ΠΊΠ°Π½ΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΡΠΎΠΏΡΡΠΆΡΠ½Π½ΡΠΌΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ. Π Π΄Π°Π»ΡΠ½Π΅ΠΉΡΠ΅ΠΌ Π±ΡΠ΄Π΅ΠΌ ΠΈΠ·ΡΡΠ°ΡΡ Π·Π°ΠΌΠ΅Π½Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ , ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΡΡ ΡΠΏΡΠΎΡΡΠΈΡΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠΎΠ·Π΄Π°ΡΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Ρ Π΄Π»Ρ ΡΠΏΡΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠΉ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈ, ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ, ΠΈΡ ΠΏΠΎΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅Π³ΠΎ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ. ΠΠ»Ρ ΡΡΠΎΠ³ΠΎ, ΠΏΡΠ΅ΠΆΠ΄Π΅ Π²ΡΠ΅Π³ΠΎ, ΡΠ΄ΠΎΠ±Π½ΠΎ Π·Π°ΠΏΠΈΡΠ°ΡΡ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ (21.28) Π² Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ½ΠΎ-ΠΌΠ°ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΌΠ΅. ΠΠ²Π΅Π΄ΡΠΌ 2n-ΠΌΠ΅ΡΠ½ΡΠΉ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡ x ( q ). Π’ΠΎΠ³Π΄Π° H = p H( x, t). Π‘ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΠ°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½Π° (21.28) ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΏΠΈΡΠ°ΡΡ ΡΠ°ΠΊ: dx dt = JH, (21.30) Π³Π΄Π΅ ΡΡΡΠΎΠΊΠ° H ( H H H H ), ΠΌΠ°ΡΡΠΈΡΠ° J ( 0 E ). ΠΠ°ΡΡΠΈΡΠ° J q 1 q p 1 p E 0 ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°Π΅Ρ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²ΠΎΠΌ J = J 1 = J. ΠΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, J 2 = E 2, Π° det J = 1. ΠΠ΅ΡΠ΅ΠΉΠ΄ΡΠΌ Π² ΡΠ°Π·ΠΎΠ²ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅ q, p ΠΊ Π½ΠΎΠ²ΡΠΌ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΠΌ: Q = Q ( q, p, t), P = P ( q, p, t), i = 1, 2,, n. (21.31) Π‘ΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ (23.3) ΡΠΎΠΆΠ΅ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π·Π°ΠΏΠΈΡΠ°ΡΡ Π² Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΌΠ΅. ΠΠ²Π΅Π΄ΡΠΌ ΠΎΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Q y ( ). Π’ΠΎΠ³Π΄Π° Π·Π°ΠΌΠ΅Π½Π° ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ Π²ΠΈΠ΄ P y = y( x, t). (21.32)
8 8 ΠΡΠ΄Π΅ΠΌ ΡΡΠΈΡΠ°ΡΡ ΡΡΠΎ Π·Π°ΠΌΠ΅Π½Π° ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠΈΠΌΠ°. Π‘ΠΎΡΡΠ°Π²ΠΈΠΌ ΠΌΠ°ΡΡΠΈΡΡ Q M = y x = q P q Q 1 Q 1 Q 1 Q 1 q 1 q p 1 p Q Q p Q Q Q P = q 1 q p 1 p P 1 p P 1 P 1 P. (21.33) 1 q 1 q p 1 p P P P P q 1 q p 1 p Π’ΠΎΠ³Π΄Π° ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠΈΠΌΠΎΡΡΡ Π·Π°ΠΌΠ΅Π½Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΡΠΊΠ²ΠΈΠ²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½Π° ΡΠ°Π²Π΅Π½ΡΡΠ²Ρ det M 0. ΠΠ±ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ Π²ΠΈΠ΄ x = x( y, t). (21.34) ΠΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ ΠΌΠ°ΡΡΠΈΡΠ° ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠΉ Π·Π°ΠΌΠ΅Π½Ρ x y Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΡΠ°Π²Π½Π° M 1. ΠΠ΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΠΎ Π½Π°ΠΉΡΠΈ, ΠΊΠ°ΠΊ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ Π²ΡΠ³Π»ΡΠ΄Π΅ΡΡ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½Π½Π°Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠΉ. ΠΡΠΈ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ Π³Π°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ²Ρ ΡΠΎΡΠΌΡ, Π½ΠΎ ΠΌΠΎΠ³ΡΡ ΠΈ Π½Π΅ ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ. ΠΠ°ΡΠ΅ΠΌ Π½ΡΠΆΠ½ΠΎ Π½Π°ΡΡΠΈΡΡΡΡ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΡΡ ΡΠ°ΠΊΠΈΠ΅ Π·Π°ΠΌΠ΅Π½Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ , ΡΡΠΎΠ±Ρ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΠ»ΠΈΡΡ ΠΏΡΠΎΡΠ΅. ΠΡΠΈ Π΄Π²Π΅ Π·Π°Π΄Π°ΡΠΈ Π±ΡΠ΄ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ Π½Π° ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅ΠΉ Π»Π΅ΠΊΡΠΈΠΈ.
docplayer.ru
Π‘ΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° — ΡΡΠΎ… Π§ΡΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ΅ Π‘ΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°?
Π ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠ΅ ΡΠΊΠΎΜΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΜΠ½Π°[1] (ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΠΊΠΎΜΠ±ΠΊΠ° ΠΡΠ°ΡΡΠΎΜΠ½Π°[2] ΠΈ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΠΈ)Β β ΡΡΠΎ ΠΎΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠΎΡ, ΠΈΠ³ΡΠ°ΡΡΠΈΠΉ ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠΎΠ»Ρ Π² ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠ²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΈ Π²ΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ Π΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ. ΠΡΠ° ΠΎΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΡ Π½Π°Π·Π²Π°Π½Π° Π² ΡΠ΅ΡΡΡ Π‘.-Π. ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°.
Π‘ΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ
ΠΡΡΡΡ ΠΈ Β β Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Ρ Π½Π° , Β β ΠΎΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠΎΡ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΠΈ ΠΏΠΎ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ . ΠΠΎΠΌΠΌΡΡΠ°ΡΠΎΡ ΠΎΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠΎΡΠΎΠ² ΠΈ Π΅ΡΡΡ Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΠΎΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠΎΡ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΠ°, ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ΅ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Π΅ , Π΄Π»Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ[3][Notes 1]
ΠΡΠΎ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Π΅ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΡΠ°ΡΠΎΡΠΎΠΌ, ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΠΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° Π΄Π²ΡΡ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ. Π―Π²Π½ΠΎΠ΅ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π»Ρ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΎΠΊ ΠΠΈ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ:
Π Π³ΠΎΠ»ΠΎΠ½ΠΎΠΌΠ½ΠΎΠΌ Π±Π°Π·ΠΈΡΠ΅ ΠΎΠ½ΠΎ ΠΏΡΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°Π΅Ρ Π²ΠΈΠ΄
Π‘Π²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°
Π‘ΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ
ΠΡΡΡΡ Β β ΡΠΈΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈΠ΅. Π‘ΠΈΠΌΠΏΠ»Π΅ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ° Π½Π° ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ΅Ρ Π²Π²Π΅ΡΡΠΈ Π½Π° ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ Π½Π° ΠΎΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΡ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΎΠΊ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°, ΠΎΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°Π΅ΠΌΡΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΈ Π·Π°Π΄Π°Π²Π°Π΅ΠΌΡΡ ΠΏΠΎ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»Ρ[1][Notes 2]
Π³Π΄Π΅ (ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ )Β β Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Π΅, ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΡΡΠ΅Π΅ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΠ°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½Π° . ΠΠ½ΠΎ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π· Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π» ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΈ ΠΈΠ·ΠΎΠΌΠΎΡΡΠΈΠ·ΠΌ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ 1-ΡΠΎΡΠΌΠ°ΠΌΠΈ ΠΈ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ, Π·Π°Π΄Π°Π²Π°Π΅ΠΌΡΠΉ (Π½Π΅Π²ΡΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΠΎΠΉ) ΡΠΎΡΠΌΠΎΠΉ . ΠΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ, Π΄Π»Ρ Π»ΡΠ±ΠΎΠ³ΠΎ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ
ΠΠ»Π³Π΅Π±ΡΠ° ΠΠΈ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ ΠΠ°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½Π°
Π ΡΠΈΠ»Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΈΠΌΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈ Π±ΠΈΠ»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΠΎΡΡΠΈ , ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΈΠΌΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΈ Π±ΠΈΠ»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΠΎΠΉ:
ΠΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅
ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠ΅ΠΉ Π²ΡΠΎΡΡΡ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠΉ ΠΈΠ· ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ . ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ,
ΠΡΠΎ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π½Π΅ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΡ Π²ΡΠΎΡΡΡ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΡ . ΠΠ½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ½ΠΎ, ΠΎΠ½ΠΎ Π½Π΅ ΡΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠΈΡ Π²ΡΠΎΡΡΡ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΠΈ , Π° ΠΏΠΎΡΠΎΠΌΡ
ΡΠΎ Π΅ΡΡΡ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΡΠ΄ΠΎΠ²Π»Π΅ΡΠ²ΠΎΡΡΡΡ ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅ΡΡΠ²Ρ Π―ΠΊΠΎΠ±ΠΈ. Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΡΡ Π²Π²Π΅ΡΡΠΈ Π½Π° ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ Π½Π° ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ Π°Π»Π³Π΅Π±ΡΡ ΠΠΈ. ΠΠ· ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅ΡΡΠ²Π° Π―ΠΊΠΎΠ±ΠΈΒ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ, ΡΡΠΎ Π΄Π»Ρ Π»ΡΠ±ΠΎΠΉ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ
- ,
ΡΠΎ Π΅ΡΡΡ
β ΠΎΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΡ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ Π³Π°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ²Π° Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»Ρ ΠΏΠΎ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ Π·Π°Π΄Π°ΡΡ Π³ΠΎΠΌΠΎΠΌΠΎΡΡΠΈΠ·ΠΌ Π°Π»Π³Π΅Π±ΡΡ ΠΠΈ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ Π² Π°Π»Π³Π΅Π±ΡΡ ΠΠΈ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ.
Π‘Π²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°
- Π‘ΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° Π½Π΅Π²ΡΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Ρ:
ΠΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ°Π½ΠΈΡ
- β ΠΠ΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ Π°Π²ΡΠΎΡΡ [ΠΡΠ½ΠΎΠ»ΡΠ΄] ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΡΡ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Ρ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠΌ Π·Π½Π°ΠΊΠΎΠΌ, ΠΏΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΡΡΡ Π·Π½Π°ΠΊ Π² ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠΈ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΎΠΊ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ (ΡΠΌ. Π½ΠΈΠΆΠ΅). ΠΡΠΎΡ ΠΏΠΎΠ΄Ρ ΠΎΠ΄ ΠΏΡΠΎΠ΄ΠΈΠΊΡΠΎΠ²Π°Π½, ΠΏΠΎ-Π²ΠΈΠ΄ΠΈΠΌΠΎΠΌΡ, ΡΡΡΠ΅ΠΌΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½ΠΈΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠ΅ Π³Π΅ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ Π³Π°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ²ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ ΠΈ ΠΈΡ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ², ΡΠ°ΠΊ ΠΈ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΡΠΎΡΠΌΡ Π·Π°ΠΏΠΈΡΠΈ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΎΠΊ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° Π² ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΠ°Ρ . ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ, ΠΏΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ ΡΠ°Π·ΡΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π΅ΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½Π°Ρ ΡΠΈΠΌΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΠΠΈ, Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠΎΠ² ΠΈ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ. ΠΠ°Π»ΡΠ½Π΅ΠΉΡΠΈΠ΅ ΠΏΡΠΎΠ±Π»Π΅ΠΌΡ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°ΡΡ ΠΏΡΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ΄Π΅ ΠΊ ΠΎΠ±ΡΠΈΠΌ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΡΠΌ Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π³Π΅ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠΈ (ΡΠΎΡΠΌΡ, Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ½ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΎΡΠΌΡ, ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ), Π³Π΄Π΅ ΠΎΡΡΡΡΡΡΠ²ΠΈΠ΅ ΡΠΊΠ°Π·Π°Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΠΈΠΌΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠΈ Π½Π΅ΠΎΠΏΡΠ°Π²Π΄Π°Π½Π½ΠΎ ΡΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠ΅Ρ ΡΠΎΡΠΌΡΠ»Ρ. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ Π² Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠΉ ΡΡΠ°ΡΡΠ΅ Π±ΡΠ΄ΡΡ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½Ρ Π΄ΡΡΠ³ΠΈΠ΅ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ, Ρ ΠΎΠ³ΠΎΠ²ΠΎΡΠΊΠ°ΠΌΠΈ.
- β Π Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΠΊΠ½ΠΈΠ³Π°Ρ [ΠΡΠ½ΠΎΠ»ΡΠ΄] ΠΏΡΠΈΠ½ΡΡΠΎ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ Ρ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠΌ Π·Π½Π°ΠΊΠΎΠΌ, Π° ΠΈΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎ ΠΡΠΈ ΡΡΠΎΠΌ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Ρ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠΌ Π·Π½Π°ΠΊΠΎΠΌ ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΡΠ°ΡΠΎΡ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ (ΡΠΌ. Π²ΡΡΠ΅), Π° Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π΄Π»Ρ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° Π² ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΠ°Ρ ΠΏΡΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°Π΅Ρ ΡΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΠΉ Π²ΠΈΠ΄, ΠΎΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ ΠΏΠΎΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π»ΠΈΡΠ½ΠΈΠΉ ΠΌΠΈΠ½ΡΡ Π² Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΈ ΡΠΎΡΠΌΡΠ»Π΅ Π΄Π»Ρ ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ° ΠΏΠΎΠ»Π΅ΠΉ.
- β Π [ΠΡΠ½ΠΎΠ»ΡΠ΄], [ΠΠ°Π½ΡΠΌΠ°Ρ Π΅Ρ] Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΠΏΡΠΎΡΠΈΠ²ΠΎΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ½ΡΠΉ Π·Π½Π°ΠΊ (Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ½ΠΎ Π²ΡΡΠ΅ΡΠΊΠ°Π·Π°Π½Π½ΡΠΌ Π·Π°ΠΌΠ΅ΡΠ°Π½ΠΈΡΠΌ). Π’ΡΠ°Π΄ΠΈΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π·Π°ΠΏΠΈΡΡΠ²Π°ΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ Π² [ΠΠ°Π½ΡΠΌΠ°Ρ Π΅Ρ].
ΠΠΈΡΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΠ°
- β 1 2 ΠΠ°Π½ΡΠΌΠ°Ρ Π΅Ρ Π€. Π . ΠΠ΅ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΏΠΎ Π°Π½Π°Π»ΠΈΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠ΅: Π£ΡΠ΅Π±Π½ΠΎΠ΅ ΠΏΠΎΡΠΎΠ±ΠΈΠ΅ Π΄Π»Ρ Π²ΡΠ·ΠΎΠ² / ΠΠΎΠ΄ ΡΠ΅Π΄. Π.Β Π‘.Β ΠΡΡΠ½ΠΈΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ.Β β 3-Π΅ ΠΈΠ·Π΄.Β β Π.: Π€ΠΠΠΠΠ’ΠΠΠ’, 2005.Β β 264 Ρ.Β β ISBN 5-9221-0067-X.
- β ΠΡΠ½ΠΎΠ»ΡΠ΄ Π. Π. ΠΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄Ρ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠΈ.Β β 5-Π΅ ΠΈΠ·Π΄., ΡΡΠ΅ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΏΠ½ΠΎΠ΅.Β β Π.: ΠΠ΄ΠΈΡΠΎΡΠΈΠ°Π» Π£Π Π‘Π‘, 2003.Β β 416Β Ρ.Β β 1500 ΡΠΊΠ·.Β β ISBN 5-354-00341-5
- β Ivan KolΓ‘Ε, Peter W. Michor, Jan SlovΓ‘k Natural operations in differential geometry,Β β Springer-Verlag, Berlin, Heidelberg, 1993.Β β ISBN 3-540-56235-4, ISBN 0-387-56235-4.
dic.academic.ru
Π‘ΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ — ΠΠ½ΡΠΈΠΊΠ»ΠΎΠΏΠ΅Π΄ΠΈΡ ΠΏΠΎ ΠΌΠ°ΡΠΈΠ½ΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΡ XXL
ΠΠ΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Ρ (8.5) Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ, ΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠΌΠΈ, ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°. β[c.107]Π€Π£ΠΠΠΠΠΠΠ’ΠΠΠ¬ΠΠ«Π Π‘ΠΠΠΠΠ ΠΠ£ΠΠ‘Π‘ΠΠΠ β[c.135]
ΠΠ½ΠΈ ΠΏΡΠ΅Π΄ΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ Π΄ΡΡΠ³ΡΡ Π·Π°ΠΏΠΈΡΡ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΡΡ ΠΈ Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΠΉ ΠΊΠ°Π½ΠΎΠ½ΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ (3). Π€ΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° (5.7) ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΈΠ½Π²Π°ΡΠΈΠ°Π½ΡΠ°ΠΌΠΈ ΠΊΠ°Π½ΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ. ΠΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΎΠ±ΡΠΈΠΉ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅Ρ ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅Π΅ ΠΏΡΠ΅Π΄Π»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΈ, V ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ ΡΠ½Π°ΡΠ°Π»Π° ΠΊΠ°ΠΊ Π·Π°Π²ΠΈΡΡΡΠΈΠ΅ ΠΎΡ ΡΡΠ°ΡΡΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ , ΠΏΠΎΡΠΎΠΌ β ΠΎΡ Π½ΠΎΠ²ΡΡ , ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½ΡΡ ΡΠΎ ΡΡΠ°ΡΡΠΌΠΈ ΠΊΠ°Π½ΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅ΠΌ. Π’ΠΎΠ³Π΄Π° β[c.520]
Π‘ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΎΠΊ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π·Π°ΠΏΠΈΡΠ°ΡΡ ΡΡΠ΄ ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ, ΠΈΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡ Π²Π°ΠΆΠ½ΡΠ΅ Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΈΠΈ Π² ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠ΅. ΠΠ°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°, Ρ. Π΅. ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΎΡ ΡΠ°ΠΌΠΈΡ ΠΊΠ°Π½ΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ β[c.396]
Π€ΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°Ρ ΠΉΡ ΠΈ ΠΈΠΌΠΏΡΠ»ΡΡΠΎΠ² ia β[c.384]
Π£ΡΠΈΡΡΠ²Π°Ρ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° (Π‘Π) β[c.509]
Π£ΡΠΈΡΡΠ²Π°Ρ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° [x , Ρ» = ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΌ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ β[c.513]
ΠΠ°ΠΆΠ½Π΅ΠΉΡΡΡ ΡΠΎΠ»Ρ ΠΈΠ³ΡΠ°ΡΡ ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° β[c.254]
Π€ΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° β[c.298]
ΠΠ΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Ρ (34.14) Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°. ΠΡ Π²Π°ΠΆΠ½ΠΎΠ΅ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΎΡΡΠΎΠΈΡ Π² ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ ΠΎΠ½ΠΈ ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³Π°ΠΌΠΈ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΎΡΠ½ΡΡ ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ Π΄Π»Ρ ΠΎΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠΎΡΠΎΠ² ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΡ ΠΈ ΠΈΠΌΠΏΡΠ»ΡΡΠ° ΠΌΠΈΠΊΡΠΎΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ, Π° ΡΠΎ ΠΎΠ±ΡΡΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²ΠΎ, ΡΡΠΎ Π΄Π»Ρ ΠΏΠ°ΡΡ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½ ΠΈ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ ΡΠ°Π²Π½ΡΠΌΠΈ Π΅Π΄ΠΈΠ½ΠΈΡΠ΅, ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°ΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠ°Π½ΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΎΠΏΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠΊΠ°Π·Π°Π½Π½ΡΡ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½. ΠΡΠ±ΡΠ΅ Π΄Π²Π΅ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Ρ ΠΈ Ρ β Π±ΡΠ΄Π΅ΠΌ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ ΠΊΠ°Π½ΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈ ΡΠΎΠΏΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΠΌΠΈ, Π΅ΡΠ»ΠΈ ΠΎΠ½ΠΈ ΡΠ΄ΠΎΠ²Π»Π΅ΡΠ²ΠΎΡΡΡΡ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡΠΌ β[c.196]
Π£ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΈΠΌ ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π² ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ°Ρ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈ β[c.188]
ΠΡ ΡΠΆΠ΅ ΠΈΠΌΠ΅Π»ΠΈ ΡΠ»ΡΡΠ°ΠΉ ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΡ, ΡΡΠΎ Π‘Π-ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½ΡΡΡΠΈΠΌΠΈΡΡ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈ Ρ Π°ΡΠ°ΠΊΡΠ΅ΡΠΈΠ·ΡΡΡ ΡΡ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ, ΠΈΠ·-Π·Π° ΠΈΠ½Π²Π°ΡΠΈΠ°Π½ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π΄Π΅ΠΉΡΡΠ²ΠΈΡ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ ΡΡΠΈ ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½ΡΡΡΠΈΠ΅ΡΡ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Ρ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°ΡΡ, Π° Π½Π΅ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ, Π΄Π»Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ ΠΎΠ½ΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΠΊΡΠ΅ΡΠ½ΠΎ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΡΡ. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ Π½Π°ΠΉΠ΄Π΅Π½Π½ΡΠ΅ Π²ΡΡΠ΅ ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ Π² ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ°Ρ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° (26) ΠΌΠ΅ΠΆΠ΄Ρ Π΄Π΅ΡΡΡΡΡ ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ Π΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Ρ Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½ΡΡΡΡΡ Π΄Π»Ρ Π»ΡΠ±ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ, ΠΈΠ½Π²Π°ΡΠΈΠ°Π½ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΠΉ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ ΠΠΎΡΠ΅Π½ΡΠ°. ΠΡΠΎ Π΅ΡΡΡ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡ ΡΠ΅Π»ΡΡΠΈΠ²ΠΈΡΡΡΠΊΠΎΠΉ ΠΈΠ½Π²Π°ΡΠΈΠ°Π½ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΡΠ΅ΠΎΡΠΈΠΈ, Π·Π°ΠΏΠΈΡΠ°Π½Π½ΠΎΠΉ Π² Π³Π°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΌΠ΅. β[c.189]
Π ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠ΅ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΡ Π»ΡΠ±ΠΎΠΉ (Π½Π΅ Π·Π°Π²ΠΈΡΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠ²Π½ΠΎ ΠΎΡ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ) Π΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ ΠΎΡ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ ΠΎΠΏΠΈΡΡΠ²Π°Π»Π°ΡΡ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΎΠΉ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° Ρ ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ Π΄Π»Ρ Π΄Π°Π½Π½ΠΎΠΉ Π΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ Π΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½ΠΎΠΉ β ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠ΅ΠΉ ΠΠ°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½Π° β[c.458]
Π‘ΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°, Π²Π·ΡΡΡΠ΅ Π΄Π»Ρ ΡΠ°ΠΌΠΈΡ ΠΊΠ°Π½ΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ (Ρ. Π΅. [ = Π―ΠΊ, 2 = ΡΠΊ), Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ°ΠΌΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°. ΠΠ½ΠΈ ΡΠ°ΠΊΠΎΠ²Ρ β[c.206]
Π€ΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΠΈΠΌΠ΅ΡΡ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎ-ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅Ρ-ΠΊΠΈΠΉ Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³ β ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΠ΅ΠΉΠ·Π΅Π½Π±Π΅ΡΠ³Π°, ΠΈΠ³ΡΠ°ΡΡΠΈΠ΅ Π²Π°ΠΆΠ½ΡΡ ΡΠΎΠ»Ρ Π² ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠ΅. Π Π°ΠΏΠΏΠ°ΡΠ°ΡΠ΅ ΡΡΠΎΠΉ Π½Π°ΡΠΊΠΈ ΡΠΎΡΠΌΠ°Π»ΠΈΠ·ΠΌ ΠΠ°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½Π° ΠΈΠ³ΡΠ°Π΅Ρ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ ΡΠΎΠ»Ρ. β[c.206]
ΠΠ΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΡΠ΅ ΠΈ Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΡ ΠΊΠ°Π½ΠΎΠ½ΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π²ΡΡΠ°Π·ΠΈΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π· ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° (ΡΠΌ. 3). Π‘ ΡΡΠΎΠΉ ΡΠ΅Π»ΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ½ΡΠ΅ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅, Π²Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΠΈΠ΅ Π² ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΠ°Π³ΡΠ°Π½ΠΆΠ°, Π·Π°ΠΌΠ΅Π½ΠΈΠΌ ΠΏΠΎ ΡΠΎΡΠΌΡΠ»Π°ΠΌ (5.114) β(5.117) β[c.316]
Π Π°Π²Π΅Π½ΡΡΠ²Π° (8.47) Π΄Π°ΡΡ Π½Π°ΠΌ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΎΠΊ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° [Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΈΡΠ½ΠΎ ΡΠ°Π²Π΅Π½ΡΡΠ²Π°ΠΌ (8.41) Π΄Π»Ρ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΎΠΊ ΠΠ°Π³ΡΠ°Π½ΠΆΠ°]. ΠΡΠΈ ΡΠ°Π²Π΅Π½ΡΡΠ²Π° Π±ΡΠ»ΠΎ Π±Ρ ΠΏΡΠΎΡΠ΅ Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ Π½Π΅ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π²ΡΡΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΡ, ΠΏΠΎΠ΄ΠΎΠ±Π½ΠΎ ΡΠΎΠΌΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΡΠΎ Π΄Π΅Π»Π°Π»ΠΎΡΡ Π΄Π»Ρ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΎΠΊ ΠΠ°Π³ΡΠ°Π½ΠΆΠ°. ΠΠΎ Π²Π΅ΡΡ ΡΠΌΡΡΠ» ΠΏΡΠΈΠ²Π΅Π΄Π΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²Π° ΡΠΎΡΡΠΎΠΈΡ Π² ΡΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ Π²ΡΡΠΈΡΠ»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΎΠΊ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π·Π΄Π΅ΡΡ Π±Π΅Π· ΡΡΡΠ»ΠΎΠΊ Π½Π° ΠΊΠ°ΠΊΡΡ-Π»ΠΈΠ±ΠΎ ΡΠ°ΡΡΠ½ΡΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΊΠ°Π½ΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ . Π ΡΡΠΎΠΌ ΡΠΎΡΡΠΎΠΈΡ ΠΏΡΠ΅ΠΈΠΌΡΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΡΠ°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²Π°, ΠΈΠ· ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ, ΡΡΠΎ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ (8.47) ΡΠ²Π»ΡΡΡΡΡ ΠΊΠ°Π½ΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΠΈΠ½Π²Π°ΡΠΈΠ°Π½ΡΠ°ΠΌΠΈ. β[c.280]
ΠΠ²Π΅Π΄Π΅ΠΌ ΡΠ΅ΠΏΠ΅ΡΡ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΡ ΠΈ ΠΈΠΌΠΏΡΠ»ΡΡΡ Xk = Π°ΠΊ, Pk = ial ΠΊ = = 1, 2) Ρ ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΎΠΉ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° [xi, pk] = Sik. ΠΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ Π‘Π Si, S j] = ijkSk, ΡΠΎ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ (26.31) ΠΏΡΠΈΠΎΠ±ΡΠ΅ΡΠ°Π΅Ρ Π³Π°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ²Ρ ΡΠΎΡΠΌΡ dS/dt = [S, Π] Ρ Π³Π°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½ΠΈΠ°Π½ΠΎΠΌ Π = IIS [276]. β[c.276]
mash-xxl.info
Π‘ΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° β’ ru.knowledgr.com
Π ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΠΊΠ΅ ΠΈ ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠ΅, ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° — Π²Π°ΠΆΠ½Π°Ρ ΠΎΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΡ Π½Π°Π΄ Π΄Π²ΠΎΠΈΡΠ½ΡΠΌΠΈ ΡΠΈΡΠ»Π°ΠΌΠΈ Π² Π³Π°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠ΅, ΠΈΠ³ΡΠ°Ρ ΡΠ΅Π½ΡΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΠΎΠ»Ρ Π² ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡΡ ΠΠ°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½Π° Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΠΏΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ΠΌ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ Π³Π°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ²ΠΎΠΉ Π΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ. Π‘ΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠ°Π΅Ρ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΡΠΉ ΠΊΠ»Π°ΡΡ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΡΡ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ, Π½Π°Π·Π²Π°Π½Π½ΡΡ ΠΊΠ°Π½ΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΌΠΈ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡΠΌΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ Π½Π°Π½ΠΎΡΠΈΡ Π½Π° ΠΊΠ°ΡΡΡ ΠΊΠ°Π½ΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°Ρ Π² ΠΊΠ°Π½ΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°Ρ. (Β«ΠΠ°Π½ΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠ°Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΒ» ΡΠΎΡΡΠΎΠΈΡ ΠΈΠ· ΠΊΠ°Π½ΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΈ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΈΠΌΠΏΡΠ»ΡΡΠ° (Π·Π΄Π΅ΡΡ ΡΠΈΠΌΠ²ΠΎΠ»ΠΈΠ·ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡΠΉ q ΠΈ p ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ), ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΡΠ΄ΠΎΠ²Π»Π΅ΡΠ²ΠΎΡΡΡΡ ΠΊΠ°Π½ΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ Poisson-ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ.) ΠΠ°Π±ΠΎΡ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΡΡ ΠΊΠ°Π½ΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ Π²ΡΠ΅Π³Π΄Π° ΠΎΡΠ΅Π½Ρ Π±ΠΎΠ³Π°Ρ. ΠΠ°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΡΠ°ΡΡΠΎ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π²ΡΠ±ΡΠ°ΡΡ ΡΠ°ΠΌ Π³Π°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½ΠΈΠ°Π½ H = H (q, p; t) ΠΊΠ°ΠΊ ΠΎΠ΄Π½Π° ΠΈΠ· Π½ΠΎΠ²ΡΡ ΠΊΠ°Π½ΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°Ρ ΠΈΠΌΠΏΡΠ»ΡΡΠ°.
Π Π±ΠΎΠ»Π΅Π΅ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΌ ΡΠΌΡΡΠ»Π΅: ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΡΠ΅ΡΡΡ, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΠΈΡΡ Π°Π»Π³Π΅Π±ΡΡ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ Π°Π»Π³Π΅Π±ΡΠ° ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ Π½Π° ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ΅ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° — ΠΎΡΠΎΠ±ΡΠΉ ΡΠ»ΡΡΠ°ΠΉ. ΠΡ Π²ΡΠ΅ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ Π² ΡΠ΅ΡΡΡ Π‘ΠΈΠΌΠ΅ΠΎΠ½Π° ΠΠ΅Π½ΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°.
Π‘Π²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°
ΠΠ»Ρ Π»ΡΠ±ΡΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ ΡΠ°Π·ΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π° ΠΈ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ:
ΠΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, Π΅ΡΠ»ΠΈ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ Ρ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π½ΠΎΠΉ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΠΌΠΎΡΡΡΡ, Π½ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½Π°Ρ ΠΏΠΎ ΡΠ°Π·ΠΎΠ²ΠΎΠΌΡ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Ρ, ΡΠΎ Π΄Π»Ρ ΠΊΠΎΠ³ΠΎ-Π»ΠΈΠ±ΠΎ.
ΠΠ°Π½ΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΡ
Π ΠΊΠ°Π½ΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΠ°Ρ (ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΡΠΉ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΡ ΠΠ°ΡΠ±Ρ) Π½Π° ΡΠ°Π·ΠΎΠ²ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅, ΡΡΠΈΡΡΠ²Π°Ρ Π΄Π²Π΅ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΈ, ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΠΏΡΠΈΠ½ΠΈΠΌΠ°Π΅Ρ ΡΠΎΡΠΌΡ
:
ΠΠ΅ΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π½ΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ² Π·Π°ΠΊΠ°Π½ΡΠΈΠ²Π°ΡΡΡΡ Π΄Π»Ρ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΎΠΊ ΠΊΠ°Π½ΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°Ρ:
,Π£ΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΠ°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½Π° Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ
Π£ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΠ°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½Π° Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ Π΅ΡΡΡ ΡΠΊΠ²ΠΈΠ²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΠΎΠ΅ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Ρ ΡΠΎΡΠΊΠΈ Π·ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°. ΠΡΠΎ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ Π½Π°ΠΈΠ±ΠΎΠ»Π΅Π΅ Π½Π΅ΠΏΠΎΡΡΠ΅Π΄ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΠΏΡΠΎΠ΄Π΅ΠΌΠΎΠ½ΡΡΡΠΈΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΎ Π² ΡΠ²Π½ΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΠ΅. ΠΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΠΌ, ΡΡΠΎ ΡΡΠΎ — ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ Π½Π° ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ΅. Π’ΠΎΠ³Π΄Π° ΠΎΡ ΠΌΠ½ΠΎΠ³ΠΎΠ²Π°ΡΠΈΠ°Π½ΡΠ½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ»Π° ΡΠ΅ΠΏΠΈ, Ρ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠ³ΠΎ Π΅ΡΡΡ
:
ΠΠ°Π»Π΅Π΅, ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ Π²Π·ΡΡΡ ΠΈ Π±ΡΡΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡΠΌΠΈ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΠ°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½Π°; ΡΠΎ Π΅ΡΡΡ,
:
\dot {q} = \frac {\\Π½Π΅ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ΄ΡΡΠ½ΡΠΉ H\{\\Π½Π΅ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ΄ΡΡΠ½ΡΠΉ p\= \{q, H\} \\
\dot {p} =-\frac {\\Π½Π΅ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ΄ΡΡΠ½ΡΠΉ H\{\\Π½Π΅ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ΄ΡΡΠ½ΡΠΉ q\= \{p, H\}\
ΠΠ°ΡΠ΅ΠΌ Ρ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠ³ΠΎ Π΅ΡΡΡ
:
\frac {\\mathrm {d}} {\\mathrm {d} t\f (p, q, t) &= \frac {\\Π½Π΅ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ΄ΡΡΠ½ΡΠΉ f\{\\Π½Π΅ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ΄ΡΡΠ½ΡΠΉ q\\frac {\\Π½Π΅ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ΄ΡΡΠ½ΡΠΉ H\{\\Π½Π΅ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ΄ΡΡΠ½ΡΠΉ p\-\frac {\\Π½Π΅ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ΄ΡΡΠ½ΡΠΉ f\{\\Π½Π΅ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ΄ΡΡΠ½ΡΠΉ p\\frac {\\Π½Π΅ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ΄ΡΡΠ½ΡΠΉ H\{\\Π½Π΅ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ΄ΡΡΠ½ΡΠΉ q\+ \frac {\\Π½Π΅ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ΄ΡΡΠ½ΡΠΉ f\{\\Π½Π΅ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ΄ΡΡΠ½ΡΠΉ t\\\
&= \{f, H\} + \frac {\\Π½Π΅ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ΄ΡΡΠ½ΡΠΉ f\{\\Π½Π΅ΡΠ°Π²Π½ΠΎΠ΄ΡΡΠ½ΡΠΉ t\~.
Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ Π½Π° ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ΅ symplectic ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ Π΄Π°Π½ΠΎ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ΅ΠΌΡΡ Ρ ΠΎΠ΄Π½ΠΈΠΌ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΠΎΠΌ symplectomorphisms (Ρ.Π΅. ΠΊΠ°Π½ΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ, ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ diffeomorphisms), ΡΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½Π΅ΠΌ t Π±ΡΡΡ ΠΏΠ°ΡΠ°ΠΌΠ΅ΡΡΠΎΠΌ: Π³Π°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ²ΠΎ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ — ΠΊΠ°Π½ΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅, ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²Π΅Π΄Π΅Π½Π½ΠΎΠ΅ Π³Π°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½ΠΈΠ°Π½ΠΎΠΌ. Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½Π΅Π½Ρ Π² Π½Π΅ΠΌ, ΡΠ°ΠΊ, ΡΡΠΎΠ±Ρ Π»ΡΠ±ΠΎΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΡ t Π² ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΠ°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½Π°, ΠΌΠΎΠ³Π»ΠΎ ΡΠ»ΡΠΆΠΈΡΡ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΠ°ΠΌΠΈ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ. Π‘ΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° — ΠΊΠ°Π½ΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΈΠ½Π²Π°ΡΠΈΠ°Π½ΡΡ.
ΠΡΠΎΠΏΡΡΠΊΠ°Ρ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΡ, Ρ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠ³ΠΎ Π΅ΡΡΡ
:
ΠΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠΎΡ Π² ΠΊΠΎΠ½Π²Π΅ΠΊΡΠΈΠ²Π½ΠΎΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΈ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ, L̂ =, ΠΈΠ½ΠΎΠ³Π΄Π° ΡΠΏΠΎΠΌΠΈΠ½Π°Π΅ΡΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ Liouvillian (ΡΠΌ. ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΠΌΡ ΠΠΈΡΠ²ΠΈΠ»Π»Ρ (Π³Π°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½ΠΈΠ°Π½)).
ΠΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½ΡΡ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ
Π£ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠΎΠΉ Π΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ Π±ΡΠ΄ΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½ΡΡ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ Π² Π΄ΠΎΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ. Π’Π°ΠΊΠΈΠ΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½ΡΡ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ Π΄ΠΎΠ±Π΅ΡΡΡΡΡ Ρ Π³Π°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½ΠΈΠ°Π½ΠΎΠΌ ΠΏΠΎΠ΄ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΎΠΉ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°. ΠΡΠ΅Π΄ΠΏΠΎΠ»ΠΎΠΆΠΈΠΌ, ΡΡΠΎ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ f (p, q) ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½ΡΠΎΠΉ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ. ΠΡΠΎ ΠΏΠΎΠ΄ΡΠ°Π·ΡΠΌΠ΅Π²Π°Π΅Ρ ΡΡΠΎ, Π΅ΡΠ»ΠΈ p (t), q (t) ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΡΠ°Π΅ΠΊΡΠΎΡΠΈΠ΅ΠΉ ΠΈΠ»ΠΈ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΠ°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½Π° Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ, ΡΠΎ Ρ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠ³ΠΎ Π΅ΡΡΡ ΡΡΠΎ
:
Π²Π΄ΠΎΠ»Ρ ΡΠΎΠΉ ΡΡΠ°Π΅ΠΊΡΠΎΡΠΈΠΈ. Π’ΠΎΠ³Π΄Π° Ρ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠ³ΠΎ Π΅ΡΡΡ
:
Π³Π΄Π΅, ΠΊΠ°ΠΊ Π²ΡΡΠ΅, ΠΏΡΠΎΠΌΠ΅ΠΆΡΡΠΎΡΠ½ΡΠΉ ΡΠ°Π³ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ, ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΡ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ. ΠΡΠΎ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΠΎ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΠΈΡΠ²ΠΈΠ»Π»Ρ. Π‘ΠΎΠ΄Π΅ΡΠΆΠ°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΠΌΡ ΠΠΈΡΠ²ΠΈΠ»Π»Ρ — ΡΠΎ, ΡΡΠΎ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ ΠΌΠ΅ΡΡ (ΠΈΠ»ΠΈ Β«ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ ΡΠ°ΡΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡΒ» Π½Π° ΡΠ°Π·ΠΎΠ²ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅) Π΄Π°Π½ΠΎ Π²ΡΡΠ΅ΡΠΏΠΎΠΌΡΠ½ΡΡΡΠΌ.
ΠΡΠ»ΠΈ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° f ΠΈ g ΠΈΡΡΠ΅Π·Π°Π΅Ρ ({f, g} = 0), ΡΠΎ f ΠΈ g, ΠΊΠ°ΠΊ Π³ΠΎΠ²ΠΎΡΡΡ, Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΡΡ Π² Π·Π°ΠΏΡΡΠ°Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ. ΠΠ»Ρ Π³Π°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ, ΡΡΠΎΠ±Ρ Π±ΡΡΡ Π°Π±ΡΠΎΠ»ΡΡΠ½ΠΎ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡΠΌΠΈ, Π²ΡΠ΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½ΡΡ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ Π΄ΠΎΠ»ΠΆΠ½Ρ Π±ΡΡΡ Π²ΠΎ Π²Π·Π°ΠΈΠΌΠ½ΠΎΠΉ Π·Π°ΠΏΡΡΠ°Π½Π½ΠΎΡΡΠΈ.
ΠΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ Π’Π΅ΠΎΡΠ΅ΠΌΠ΅ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°, Π΅ΡΠ»ΠΈ Π΄Π²Π° ΠΊΠΎΠ»ΠΈΡΠ΅ΡΡΠ²Π° ΠΈ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½ΡΡ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΈΡ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° — ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅. ΠΡΠΎ Π½Π΅ Π²ΡΠ΅Π³Π΄Π° ΠΏΠΎΡΡΠ°Π²Π»ΡΠ΅Ρ ΠΏΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΡΠΉ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°Ρ, ΠΎΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ, ΡΠ°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠΈΡΠ»ΠΎ Π²ΠΎΠ·ΠΌΠΎΠΆΠ½ΡΡ ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½Ρ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΎΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠ΅Π½ΠΎ (Π΄Π»Ρ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ Ρ n ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½ΡΠΌΠΈ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Ρ), ΠΈ ΡΠ°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°Ρ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΡΡΠΈΠ²ΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΌ (ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½ΡΠ°, ΠΈΠ»ΠΈ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ ΠΈ.)
Π‘ΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° Π½Π° ΡΠ·ΡΠΊΠ΅ Π±Π΅Π· ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°Ρ
ΠΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ M Π±ΡΡΡ ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅ΠΊΡΠΎΡΠΎΠΌ symplectic, ΡΠΎ Π΅ΡΡΡ, ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅ΠΊΡΠΎΡΠΎΠΌ, ΠΎΠ±ΠΎΡΡΠ΄ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΌ ΡΠΎΡΠΌΠΎΠΉ symplectic: Ο Ρ 2 ΡΠΎΡΠΌΠ°ΠΌΠΈ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΠΎΠ±Π° Π·Π°ΠΊΡΡΡ (Ρ.Π΅. Π΅Π³ΠΎ Π²Π½Π΅ΡΠ½ΠΈΠΉ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΠΉ dΟ = 0) ΠΈ Π½Π΅Π²ΡΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½Π½ΡΠΉ. ΠΠ°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, Π² Π»Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ Π²ΡΡΠ΅, Π²ΠΎΠ·ΡΠΌΠΈΡΠ΅ M, ΡΡΠΎΠ±Ρ Π±ΡΡΡ ΠΈ Π²Π·ΡΡΡ
:
ΠΡΠ»ΠΈ Π²Π½ΡΡΡΠ΅Π½Π½ΠΈΠΉ ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡ ΠΈΠ»ΠΈ ΠΎΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΡ ΠΏΠΎ ΡΠΎΠΊΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ, ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½Π°Ρ, ΡΠΎ Π½Π΅Π²ΡΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΊΠ²ΠΈΠ²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΠΎ Π²ΡΡΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΡΠΎ Π΄Π»Ρ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠΉ ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΌΡ Ξ± Π΅ΡΡΡ ΡΠ½ΠΈΠΊΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΉ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡ, Π²ΡΡΡΠ°Π²Π»ΡΡΡ ΡΠ°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ ΡΡΠΎ. ΠΠ»ΡΡΠ΅ΡΠ½Π°ΡΠΈΠ²Π½ΠΎ. Π’ΠΎΠ³Π΄Π°, Π΅ΡΠ»ΠΈ H — Π³Π»Π°Π΄ΠΊΠ°Ρ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ Π½Π° M, Π³Π°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ²Π° Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ½Π°Ρ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΡ X ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π±ΡΡΡ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π°, ΡΡΠΎΠ±Ρ Π±ΡΡΡ. ΠΠ΅Π³ΠΊΠΎ Π²ΠΈΠ΄Π΅ΡΡ ΡΡΠΎ
:
:
Π‘ΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° Π½Π° (M, Ο) ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π±ΠΈΠ»ΠΈΠ½Π΅Π°ΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΎΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΠ΅ΠΉ Π½Π° Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡΡ , ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΡΡ ; ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° Π΄Π²ΡΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ Π½Π° M — ΡΠ°ΠΌΠΎΡΡΠΎΡΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ Π½Π° M. Π‘ΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° Π°Π½ΡΠΈΡΠΈΠΌΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠ½Π° ΠΏΠΎΡΠΎΠΌΡ ΡΡΠΎ:
:.
ΠΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ,
ΠΠ΄Π΅ΡΡ Xf ΠΎΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°Π΅Ρ, ΡΡΠΎ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ½Π°Ρ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΡ X ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΠ»Π°ΡΡ ΠΊ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ f ΠΊΠ°ΠΊ Π½Π°ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½Π½Π°Ρ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½Π°Ρ ΠΈ ΠΎΠ±ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°Π΅Ρ (ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΡΡΡΡ ΡΠΊΠ²ΠΈΠ²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΡΡ) ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΠΠΈ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ f.
ΠΡΠ»ΠΈ Ξ± — ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ½Π°Ρ ΠΎΠ΄Π½Π° ΡΠΎΡΠΌΠ° Π½Π° M, Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ½Π°Ρ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΡ Ξ© ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄ΠΈΡ (ΠΏΠΎ ΠΊΡΠ°ΠΉΠ½Π΅ΠΉ ΠΌΠ΅ΡΠ΅, Π² ΠΌΠ΅ΡΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΌΠ°ΡΡΡΠ°Π±Π΅) ΠΏΠΎΡΠΎΠΊ, ΡΠ΄ΠΎΠ²Π»Π΅ΡΠ²ΠΎΡΡΡΡΠΈΠΉ Π³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΡΠ»ΠΎΠ²ΠΈΠ΅ ΠΈ ΠΎΡΠ»ΠΈΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΠ°
:
ΠΠ΅Π»Π°Π½ΠΈΠ΅ Π±ΡΡΡ symplectomorphisms (ΠΊΠ°Π½ΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ) Π΄Π»Ρ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠ³ΠΎ t ΠΊΠ°ΠΊ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ x, Π΅ΡΠ»ΠΈ ΠΈ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π΅ΡΠ»ΠΈ; ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° ΡΡΠΎ Π²Π΅ΡΠ½ΠΎ, Ξ© Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡ symplectic Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΡΡ. ΠΡΠΏΠΎΠΌΠΈΠ½Π°Π½ΠΈΠ΅ Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΈ dΟ ΠΠ°ΡΡΠ°Π½Π° = 0, ΠΈΠ· ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ, ΡΡΠΎ. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ Ξ© — symplectic Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ½Π°Ρ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΡ, Π΅ΡΠ»ΠΈ ΠΈ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π΅ΡΠ»ΠΈ Ξ± — Π·Π°ΠΊΡΡΡΠ°Ρ ΡΠΎΡΠΌΠ°. Π‘ ΡΠ΅Ρ ΠΏΠΎΡ, ΠΈΠ· ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ, ΡΡΠΎ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄Π°Ρ Π³Π°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ²Π° Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ½Π°Ρ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΡ X ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ symplectic Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΡΡ, ΠΈ ΡΡΠΎ Π³Π°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ² ΠΏΠΎΡΠΎΠΊ ΡΠΎΡΡΠΎΠΈΡ ΠΈΠ· ΠΊΠ°Π½ΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠΉ. Π‘Π²Π΅ΡΡ Ρ, ΠΏΠΎΠ΄ Π³Π°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ²ΡΠΌ ΠΏΠΎΡΠΎΠΊΠΎΠΌ X,
:
ΠΡΠΎ — ΡΡΠ½Π΄Π°ΠΌΠ΅Π½ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°Ρ Π² Π³Π°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠ΅, ΡΠΏΡΠ°Π²Π»ΡΡ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΠ΅ΠΌ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ, ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½Π½ΡΡ Π½Π° ΡΠ°Π·ΠΎΠ²ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅. ΠΠ°ΠΊ ΠΎΡΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΎ Π²ΡΡΠ΅, ΠΊΠΎΠ³Π΄Π° {f, H} = 0, f — ΠΊΠΎΠ½ΡΡΠ°Π½ΡΠ° Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ. ΠΡΠΎΠΌΠ΅ ΡΠΎΠ³ΠΎ, Π² ΠΊΠ°Π½ΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΠ°Ρ (Ρ ΠΈ), ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΠ°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½Π° Π΄Π»Ρ ΡΠ°Π·Π²ΠΈΡΠΈΡ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ Π½Π΅ΠΌΠ΅Π΄Π»Π΅Π½Π½ΠΎ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡ ΠΎΡ ΡΡΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΌΡΠ»Ρ.
ΠΡΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΠΈΠ· ΡΡΠΎΠ³ΠΎ, ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° — ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅; ΡΠΎ Π΅ΡΡΡ, ΡΡΠΎ ΡΠ΄ΠΎΠ²Π»Π΅ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅Ρ Π½Π΅ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΡΠ°ΡΠΈΠ²Π½ΡΡ Π²Π΅ΡΡΠΈΡ ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠ΄ΡΠΊΡΠΎΠ² ΠΠ΅ΠΉΠ±Π½ΠΈΡΠ°:
Π‘ΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° Π³Π»ΡΠ±ΠΎΠΊΠΎ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π° ΡΠΎ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΎΠΉ ΠΠΈ Π³Π°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ²ΡΡ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠ΅ΠΉ. ΠΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½Π°Ρ ΠΠΈ — ΠΏΡΠΎΠΈΡΡ ΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅,
:.
Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, Π΅ΡΠ»ΠΈ v ΠΈ w — symplectic, ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅, Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΠ°ΡΡΠ°Π½Π° ΠΈ ΡΠ°ΠΊΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π·Π°ΠΊΡΡΡΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΌΠΎΠΉ,
:
ΠΠ· ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ, ΡΡΠΎ, ΡΠ°ΠΊ, ΡΡΠΎΠ±Ρ
Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° Π½Π° ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡΡ ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΠ΅Ρ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ΅ ΠΠΈ ΡΠ²ΡΠ·Π°Π½Π½ΡΡ Π³Π°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ²ΡΡ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠ΅ΠΉ. ΠΡ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»ΠΈ, ΡΡΠΎ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° ΠΠΈ Π΄Π²ΡΡ symplectic Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠ΅ΠΉ — Π³Π°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ²Π° Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ½Π°Ρ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΡ ΠΈ ΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ symplectic. ΠΠ° ΡΠ·ΡΠΊΠ΅ Π°Π±ΡΡΡΠ°ΠΊΡΠ½ΠΎΠΉ Π°Π»Π³Π΅Π±ΡΡ symplectic Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΡΡΡ ΠΏΠΎΠ΄Π°Π»Π³Π΅Π±ΡΡ Π°Π»Π³Π΅Π±ΡΡ ΠΠΈ Π³Π»Π°Π΄ΠΊΠΈΡ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠ΅ΠΉ Π½Π° M, ΠΈ Π³Π°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ²Ρ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΡΡΡ ΠΈΠ΄Π΅Π°Π» ΡΡΠΎΠΉ ΠΏΠΎΠ΄Π°Π»Π³Π΅Π±ΡΡ. sympletic Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ½ΡΠ΅ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠΈ — Π°Π»Π³Π΅Π±ΡΠ° ΠΠΈ (Π±Π΅ΡΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΠ½ΠΎ-ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΠΉ) Π³ΡΡΠΏΠΏΡ ΠΠΈ symplectomorphisms M.
Π¨ΠΈΡΠΎΠΊΠΎ ΡΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π°Π΅ΡΡΡ ΡΡΠΎ Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΠΆΠ°ΠΊΠΎΠ±ΠΈ Π΄Π»Ρ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°,
:
ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ ΠΈΠ· ΡΠΎΠΎΡΠ²Π΅ΡΡΡΠ²ΡΡΡΠ΅ΠΉ ΠΈΠ΄Π΅Π½ΡΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ Π΄Π»Ρ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΠΈ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠ΅ΠΉ, Π½ΠΎ ΡΡΠΎ Π²Π΅ΡΠ½ΠΎ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π΄ΠΎ Π² ΠΌΠ΅ΡΡΠ½ΠΎΠΌ ΠΌΠ°ΡΡΡΠ°Π±Π΅ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΠΎΠΉ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ. ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ, ΡΡΠΎΠ±Ρ ΡΠ΄ΠΎΡΡΠΎΠ²Π΅ΡΠΈΡΡ Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΠΠΆΠ°ΠΊΠΎΠ±ΠΈ Π΄Π»Ρ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°, Π΄ΠΎΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ½ΠΎ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΡ ΡΡΠΎ:
:
Π³Π΄Π΅ ΠΎΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠΎΡ Π½Π° Π³Π»Π°Π΄ΠΊΠΈΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡΡ Π½Π° M ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½, ΠΈ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° ΡΠΏΡΠ°Π²Π° — ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΡΠ°ΡΠΎΡ ΠΎΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠΎΡΠΎΠ². ΠΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠΎΡ ΡΠ°Π²Π΅Π½ ΠΎΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠΎΡΡ X. ΠΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²ΠΎ Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΠΆΠ°ΠΊΠΎΠ±ΠΈ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΠ΅Ρ, ΠΏΠΎΡΠΎΠΌΡ ΡΡΠΎ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° ΠΠΈ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΠ΅ΠΉ — ΠΏΡΠΎΡΡΠΎ ΠΈΡ ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΡΠ°ΡΠΎΡ ΠΊΠ°ΠΊ Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ ΠΎΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠΎΡΡ.
ΠΠ»Π³Π΅Π±ΡΠ° Π³Π»Π°Π΄ΠΊΠΈΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ Π½Π° M, Π²ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ ΡΠΎ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΎΠΉ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΡΠ΅Ρ Π°Π»Π³Π΅Π±ΡΡ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°, ΠΏΠΎΡΠΎΠΌΡ ΡΡΠΎ ΡΡΠΎ — Π°Π»Π³Π΅Π±ΡΠ° ΠΠΈ ΠΏΠΎΠ΄ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΎΠΉ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ Π΄ΠΎΠΏΠΎΠ»Π½ΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠ΄ΠΎΠ²Π»Π΅ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅Ρ ΠΏΡΠ°Π²Π»Π΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΠ΅ΠΉΠ±Π½ΠΈΡΠ°. ΠΡ ΠΏΠΎΠΊΠ°Π·Π°Π»ΠΈ, ΡΡΠΎ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΡΠΉ ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅ΠΊΡΠΎΡ symplectic — ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅ΠΊΡΠΎΡ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅ΠΊΡΠΎΡΠΎΠΌ Ρ ΠΎΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠΎΡΠΎΠΌ Β«ΠΊΡΡΡΠ°Π²ΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈΒ» Π½Π° Π³Π»Π°Π΄ΠΊΠΈΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡΡ , ΡΠ°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΡΡΠΎ Π³Π»Π°Π΄ΠΊΠΈΠ΅ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΡΡΡ Π°Π»Π³Π΅Π±ΡΡ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°. ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ Π½Π΅ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΡΠΉ ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅ΠΊΡΠΎΡ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ°Π΅Ρ ΡΠ°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΠΏΠΎΡΠΎΠΌΡ ΡΡΠΎ ΠΊΠΎΠ»Π»Π΅ΠΊΡΠΎΡΡ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° Π΄ΠΎΠΏΡΡΠΊΠ°ΡΡ Π²ΡΡΠΎΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ΅ Π½Π΅ ΠΌΠΎΠΆΠ΅Ρ Π²ΠΎΠ·Π½ΠΈΠΊΠ½ΡΡΡ Π² symplectic ΡΠ»ΡΡΠ°Π΅.
Π Π΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°Ρ Π½Π° ΡΠΎΠΏΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΈΠΌΠΏΡΠ»ΡΡΠ°Ρ
ΠΡΠΈΠ³Π»Π°ΠΆΠ΅Π½Π½Π°Ρ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ½Π°Ρ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΡ X Π½Π° ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΠΈΠ³ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ, ΠΏΠΎΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΡΠ΅ P Π±ΡΡΡ ΡΠ²ΠΎΠΈΠΌ ΡΠΎΠΏΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΠΌ ΠΈΠΌΠΏΡΠ»ΡΡΠΎΠΌ. Π‘ΠΎΠΏΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΠ΅ ΠΎΡΠΎΠ±ΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΈΠΌΠΏΡΠ»ΡΡΠ° — Π°Π½ΡΠΈΠ³ΠΎΠΌΠΎΠΌΠΎΡΡΠΈΠ·ΠΌ Π°Π»Π³Π΅Π±ΡΡ ΠΠΈ ΠΎΡ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° Π΄ΠΎ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΠΈ:
:
ΠΡΠΎΡ Π²Π°ΠΆΠ½ΡΠΉ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°Ρ ΡΡΠΎΠΈΡ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π΄ΠΎΠΊΠ°Π·Π°ΡΠ΅Π»ΡΡΡΠ²Π°. ΠΠ°ΠΏΠΈΡΠΈΡΠ΅ Π²Π΅ΠΊΡΠΎΡΠ½ΡΡ ΠΎΠ±Π»Π°ΡΡΡ X Π² ΠΏΡΠ½ΠΊΡΠ΅ q Π² ΠΊΠΎΡΠΌΠΎΡΠ΅ ΠΊΠΎΠ½ΡΠΈΠ³ΡΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΠΊΠ°ΠΊ
:
Π³Π΄Π΅ ΠΌΠ΅ΡΡΠ½ΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΠΎΠ½Π½ΠΎΠΉ ΡΡΡΡΠΊΡΡΡΡ. Π£ ΡΠΎΠΏΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠΌΠΏΡΠ»ΡΡΠ° ΠΊ X Π΅ΡΡΡ Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅
:
Π³Π΄Π΅ p — ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΈΠΌΠΏΡΠ»ΡΡΠ°, ΡΠΎΠΏΡΡΠΆΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΊ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΠ°ΠΌ. ΠΠ°ΠΆΠ΄ΡΠΉ ΡΠΎΠ³Π΄Π° ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ, Π΄Π»Ρ ΠΏΡΠ½ΠΊΡΠ° (q, p) Π² ΡΠ°Π·ΠΎΠ²ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅,
:
\{P_X, P_Y\} (q, p) &= \sum_i \sum_j \left \{X^i (q) \; p_i, Y^j (q) \; p_j \right \} \\
&= \sum_ {ij} p_i Y^j (q) \frac {\\ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ½ΡΠΉ X^i} {\\ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ½ΡΠΉ q^j} — p_j X^i (q) \frac {\\ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ½ΡΠΉ Y^j} {\\ΡΠ°ΡΡΠΈΡΠ½ΡΠΉ q^i} \\
&= — \sum_i p_i \; [X, Y] ^i (q) \\
&= — P_ {[X, Y]} (q, p).
ΠΡΡΠ΅ΡΠΏΠΎΠΌΡΠ½ΡΡΠΎΠ΅ Π΄Π΅ΡΠΆΠΈΡΡΡ Π΄Π»Ρ Π²ΡΠ΅Ρ (q, p), Π΄Π°Π²Π°Ρ ΠΆΠ΅Π»Π°Π΅ΠΌΡΠΉ ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°Ρ.
ΠΠ²Π°Π½ΡΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ
Π‘ΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΠΈΡΠΊΠ°ΠΆΠ°ΡΡ ΠΊ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ°ΠΌ Moyal Π½Π° ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ, ΡΠΎ Π΅ΡΡΡ, ΠΎΠ½ΠΈ Π΄Π΅Π»Π°ΡΡ Π²ΡΠ²ΠΎΠ΄ ΠΊ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΠΎΠΉ Π°Π»Π³Π΅Π±ΡΠ΅ ΠΠΈ, Π°Π»Π³Π΅Π±ΡΠ΅ Moyal, ΠΈΠ»ΠΈ, ΡΠΊΠ²ΠΈΠ²Π°Π»Π΅Π½ΡΠ½ΠΎ Π² ΠΠΈΠ»ΡΠ±Π΅ΡΡΠΎΠ²ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅, ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΡΡ ΠΊΠΎΠΌΠΌΡΡΠ°ΡΠΎΡΠ°Ρ . Π‘ΠΎΠΊΡΠ°ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ Wigner-Δ°nΓΆnΓΌ ΠΈΡ (ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ ΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π», Δ§β0) ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΠΊ Π²ΡΡΠ΅ΡΠΏΠΎΠΌΡΠ½ΡΡΠΎΠΉ Π°Π»Π³Π΅Π±ΡΠ΅ ΠΠΈ.
Π‘ΠΌ. ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅
- ΠΠ»Π³Π΅Π±ΡΠ° ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°
- Π€Π°Π·ΠΎΠ²ΠΎΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²ΠΎ
- Π‘ΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° ΠΠ°Π³ΡΠ°Π½ΠΆΠ°
- Π‘ΡΠΏΠ΅ΡΠ°Π»Π³Π΅Π±ΡΠ° ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°
- Π‘ΡΠΏΠ΅ΡΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°
- Π‘ΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° ΠΠΈΡΠ°ΠΊΠ°
- KarasΓ«v, M. V.; ΠΠ°ΡΠ»ΠΎΠ², V. P.: ΠΠ΅Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½ΡΠ΅ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°. ΠΠ΅ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡ ΠΈ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΈΠ·Π°ΡΠΈΡ. ΠΠ΅ΡΠ΅Π²Π΅Π΄Π΅Π½Π½ΡΠΉ Ρ ΡΡΡΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π. Π‘ΠΎΡΡΠΈΠ½ΡΠΊΠΈΠΌ [A. B. SosinskiΔ] ΠΈ Π. Π¨ΠΈΡΠΊΠΎΠ²Π°. ΠΠ΅ΡΠ΅Π²ΠΎΠ΄Ρ ΠΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΠΠΎΠ½ΠΎΠ³ΡΠ°ΡΠΈΠΉ, 119. ΠΠΌΠ΅ΡΠΈΠΊΠ°Π½ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΠ±ΡΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ, ΠΏΡΠΎΠ²ΠΈΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅, Π ΠΎΠ΄-ΠΠΉΠ»Π΅Π½Π΄, 1993.
ΠΠ½Π΅ΡΠ½ΠΈΠ΅ ΡΡΡΠ»ΠΊΠΈ
ΠΡΠΈΠΌΠ΅ΡΠ°Π½ΠΈΡ
ru.knowledgr.com
Π€Π°Π·ΠΎΠ²ΠΎΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²ΠΎ, ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°.
ΠΠ»Ρ Π½Π°Π³Π»ΡΠ΄Π½ΠΎΠ³ΠΎ Π³Π΅ΠΎΠΌΠ΅ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΈΠ·ΠΎΠ±ΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ ΠΊΠ°Π½ΠΎΒΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠΉ (7.6) Π²Π²ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΠ΅ ΡΠ°Π·ΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΒΡΡΠ²Π°. Π€Π°Π·ΠΎΠ²ΠΎΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²ΠΎ β ΡΡΠΎ Π°Π±ΡΡΡΠ°ΠΊΡΠ½ΠΎΠ΅ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²ΠΎ 2s ΠΈΠ·ΠΌΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠΉ, Π½Π° ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΠ½ΡΡ ΠΎΡΡΡ ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΡΠΊΠ»Π°Π΄ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ ΠΎΠ±ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΡ ΠΈ ΠΎΠ±ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΈΠΌΠΏΡΠ»ΡΡΡ. Π‘ΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΠΊΠΎΒΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°Ρ Π² ΡΠ°Π·ΠΎΠ²ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅ ΡΡΠΈΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π΄Π΅ΠΊΠ°ΡΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠΎΠΉ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°Ρ. Π Π΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠ°Π½ΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠΉ Π΄Π°Π΅Ρ 2s ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ Π ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΡΠΉ ΠΌΠΎΠΌΠ΅Π½Ρ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ ΡΡΠΈ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΒΡΡ Π² ΡΠ°Π·ΠΎΠ²ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅ ΠΎΠ΄Π½Ρ ΡΠΎΡΠΊΡ. ΠΡΠ° ΡΠΎΡΠΊΠ° Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΠΈΠ·ΠΎΠ±ΡΠ°ΠΆΠ°ΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠΎΡΠΊΠΎΠΉ, ΠΈ ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΡΡΡΡ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΠ΅Ρ ΡΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅Ρ Π°ΒΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ. Π‘ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ΠΌ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ Π·Π½Π°ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ
ΠΈΠ·ΠΌΠ΅Π½ΡΡΡΡΡ ΠΈ ΠΈΠ·ΠΎΠ±ΡΠ°ΠΆΠ°ΡΡΠ°Ρ ΡΠΎΡΠΊΠ° ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΏΠΎ ΡΠ°Π·ΠΎΠ²ΠΎΒΠΌΡ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Ρ, ΠΎΠΏΠΈΡΡΠ²Π°Ρ ΠΊΡΠΈΠ²ΡΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΡΠ°Π·ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΡΠ°Π΅ΠΊΡΠΎΡΠΈΠ΅ΠΉ. ΠΠ²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ Ρ Π»ΡΠ±ΡΠΌ ΠΊΠΎΠ½Π΅ΡΒΠ½ΡΠΌ ΡΠΈΡΠ»ΠΎΠΌ ΡΡΠ΅ΠΏΠ΅Π½Π΅ΠΉ ΡΠ²ΠΎΠ±ΠΎΠ΄Ρ Π²ΡΠ΅Π³Π΄Π° ΠΈΠ·ΠΎΠ±ΡΠ°ΠΆΠ°Π΅ΡΡΡ Π² ΡΠ°Π·ΠΎΠ²ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΎΒΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΡΠ°Π΅ΠΊΡΠΎΡΠΈΡ ΠΈΠ·ΠΎΠ±ΡΠ°ΠΆΠ°ΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠΎΡΠΊΠΈ. ΠΡ ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΡΡΠΈ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΡ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΡΠ°Π·ΠΌΠ΅ΡΠ½ΠΎΡΡΡ ΡΠ°Π·ΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΒΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π°.
ΠΠ°Π½ΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ β ΡΡΠΎ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ° ΠΎΠ±ΡΠΊΠ½ΠΎΠ²Π΅Π½Π½ΡΡ Π΄ΠΈΡΒΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΡΠΈΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠΉ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΠΎΡΡΠ΄ΠΊΠ°. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ Π½Π°ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π΄Π°Π½Π½ΡΠ΅ Π΄Π»Ρ Π½Π΅Π΅ Π·Π°Π΄Π°ΡΡΡΡ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ Π½Π° ΡΠ°ΠΌΠΈ Π½Π΅ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΡΠ΅ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ. ΠΠ°Π΄Π°Π½ΠΈΠ΅ ΠΈ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΠΌΠΎΠΌΠ΅Π½Ρ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ t0 Π½Π°ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΡ Π΄Π°Π½Π½ΡΡ
ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°Π΅Ρ Π·Π°Π΄Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΎΡΠΊΠΈ Π² ΡΠ°Π·ΠΎΠ²ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅. ΠΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ Π½Π°ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠ΅ Π΄Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ»Π½ΠΎΡΡΡΡ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΡΡΡ ΡΠ°ΡΡΠ½ΠΎΠ΅ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΠΊΠ°Π½ΠΎΒΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠΉ, ΡΠΎ ΠΈΠ· ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΊΠΈ ΡΠ°Π·ΠΎΠ²ΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π° Π²ΡΡ ΠΎΠ΄ΠΈΡ ΡΠΎΠ»ΡΠΊΠΎ ΠΎΠ΄Π½Π° ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Ρ ΡΡΠ°Π΅ΠΊΡΠΎΡΠΈΡ. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ ΡΠ°Π·ΠΎΠ²ΡΠ΅ ΡΡΠ°ΒΠ΅ΠΊΡΠΎΡΠΈΠΈ Π½Π΅ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΡΠ΅ΠΊΠ°ΡΡΡΡ.
Π ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠ΅ Π²Π²ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ ΠΏΠΎΠ½ΡΡΠΈΠ΅ ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡ.ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π°Π½ΡΠ°ΠΌΠ±Π»Ρ. Π‘ΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ Π°Π½ΡΠ°ΠΌΠ±Π»Ρ β ΡΡΠΎ ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠ΅ΡΡΠ²ΠΎ ΠΈΠ΄Π΅Π½ΡΠΈΡΒΠ½ΡΡ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌ, Π΄Π»Ρ ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΡ Π·Π°Π΄Π°Π½Ρ ΡΠ°Π·Π»ΠΈΡΠ½ΡΠ΅ Π½Π°ΡΠ°Π»ΡΒΠ½ΡΠ΅ Π΄Π°Π½Π½ΡΠ΅. Π ΡΠ°Π·ΠΎΠ²ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅ ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠΉ Π°Π½ΡΠ°ΠΌΠ±Π»Ρ ΠΈΠ·ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΈ Π³Π΅Ρ ΠΌΠ½ΠΎΠΆΠ΅ΡΡΠ²ΠΎΠΌ ΡΠΎΡΠ΅ΠΊ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠ΅ ΠΌΠΎΠΆΠ½ΠΎ ΡΠ°ΡΡΠΌΠ°ΡΡΠΈΠ²Π°ΡΡ ΠΊΠ°ΠΊ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ ΡΠΏΠ»ΠΎΡΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠ΅Π΄Ρ, Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΠΌΠΎΠΉ ΡΠ°Π·ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΡΡ. ΠΡΠ»ΠΈ Π² Π½Π°ΡΠ°Π»ΡΠ½ΡΠΉ ΠΌΠΎΠΌΠ΅Π½Ρ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ Π² ΡΠ°Π·ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΠΈ Π²ΡΠ΄Π΅Π»ΠΈΡΡ Π½Π΅ΠΊΠΎΒΡΠΎΡΡΠΉ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΌ, Π³ΠΎ ΠΏΡΠΈ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΊΠ°ΠΆΠ΄ΠΎΠΉ ΡΠ°ΡΡΠΈΡΡ ΡΠ°Π·ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΒΡΡΠΈ ΠΏΠΎ ΡΠ²ΠΎΠ΅ΠΉ ΡΠ°Π·ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΡΠ°Π΅ΠΊΡΠΎΡΠΈΠΈ ΡΡΠΎΡ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΌ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΡΠ°ΡΡΡΡ ΠΈ Π΄Π΅ΡΠΎΡΠΌΠΈΡΠΎΠ²Π°ΡΡΡΡ. ΠΠ΄Π½Π°ΠΊΠΎ Π²ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΠ²ΠΈΠ΅ Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΊΠ°Π½ΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠΉ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Π° ΡΡΠΎΠ³ΠΎ ΠΎΠ±ΡΠ΅ΠΌΠ° Π½Π΅ ΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΏΡΠΈ Π΅Π³ΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΡΠ΅ΒΠ½ΠΈΠΈ, ΡΠΎ Π΅ΡΡΡ ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Ρ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΡΡΡ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ Π½Π΅ΡΠΆΠΈΠΌΠ°Π΅ΠΌΠΎΠΉ ΠΆΠΈΠ΄ΠΊΠΎΒΡΡΡΡ. ΠΡΠΎ ΡΡΠ²Π΅ΡΠΆΠ΄Π΅Π½ΠΈΠ΅ Π½ΠΎΡΠΈΡ Π½Π°Π·Π²Π°Π½ΠΈΠ΅ ΡΠ΅ΠΎΡΠ΅ΠΌΡ ΠΠΈΡΠ²ΠΈΠ»Π»Ρ. Π’Π΅ΠΎΒΡΠ΅ΠΌΠ° ΠΠΈΡΠ²ΠΈΠ»Π»Ρ ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Π½ΡΠ΅ΡΡΡ Π΄Π»Ρ ΠΎΠ±ΠΎΡΠ½ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ ΡΠ°ΡΠΏΡΠ΅Π΄Π΅ΒΠ»Π΅Π½ΠΈΡ Π² ΡΡΠ°ΡΠΈΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΈΠ·ΠΈΠΊΠ΅.
Π Π°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠΈΠΌ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ»ΡΠ½ΡΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°Ρ ΠΈΠΌΠΏΡΠ»ΡΡΠΎΠ² ΠΈ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ ΠΈ Π½Π°ΠΉΠ΄Π΅ΠΌ ΠΎΡ Π½Π΅Π΅ ΠΏΠΎΠ»Π½ΡΡ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΠΏΠΎ Π²ΡΠ΅-
ΠΌΠ΅Π½ΠΈ. Π’Π°ΠΊ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΡ ΠΈ ΠΈΠΌΠΏΡΠ»ΡΡΡ Π·Π°Π²ΠΈΡΡΡ ΠΎΡ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ, ΡΠΎ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΡΡΠΈΡΠ°Π΅ΠΌ ΠΊΠ°ΠΊ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΠΎΡ ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎΠΉ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ. Π ΡΠ΅Π·ΡΠ»ΡΡΠ°ΡΠ΅ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΌ
(7.15)
ΠΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ ΠΎΡ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°Ρ ΠΈ ΠΈΠΌΠΏΡΠ»ΡΡΠΎΠ² ΠΏΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ Ρ ΠΏΠΎΠΌΠΎΡΡΡ ΠΊΠ°ΒΠ½ΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠΉ (7.6) Π·Π°ΠΌΠ΅Π½ΠΈΠΌ Π½Π° ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΠ΅ ΠΎΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΠ°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½Π°, Π’ΠΎΠ³Π΄Π° Π²ΡΡΠ°ΠΆΠ΅Π½ΠΈΠ΅ (7.15) ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΡΡΡ ΠΊ Π²ΠΈΠ΄Ρ
(7.16)
ΠΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΠΈΠΌ Π½ΠΎΠ²ΡΡ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Ρ, Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΠΌΡΡ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΎΠΉ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΡΡΠ½ΠΊΒΡΠΈΠΉ H ΠΈ f, ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠ½ΠΎ ΡΠΎΡΠΌΡΠ»Π΅
(7.17)
Β
Β
Π’ΠΎΠ³Π΄Π° ΠΏΠΎΠ»Π½Π°Ρ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½Π°Ρ ΠΎΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ Π·Π°ΠΏΠΈΡΠ΅ΡΡΡ Π² Π²ΠΈΠ΄Π΅
Β
Β
(7.18)
Β
Π€ΠΎΡΠΌΡΠ»Π° (7.18) Π΄Π°Π΅Ρ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½ΡΡ ΠΏΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ ΠΎΡ Π»ΡΠ±ΠΎΠΉ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°Ρ, ΠΈΠΌΠΏΡΠ»ΡΡΠΎΠ² ΠΈ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ. ΠΡΠ»ΠΈ Π² ΠΊΠ°ΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅ ΡΠ°ΠΊΠΈΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ Π²ΠΎΠ·ΡΠΌΠ΅ΠΌ ΠΎΠ±ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°ΡΡ qi, ΡΠΎ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΌ ΠΏΠ΅ΡΠ²ΡΡ Π³ΡΡΠΏΠΏΡ ΠΊΠ°Π½ΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠΉ:
(7.19)
Π’ΠΎΡΠ½ΠΎ ΡΠ°ΠΊ ΠΆΠ΅ ΠΏΡΠΈ ΠΏΠΎΠ΄ΡΡΠ°Π½ΠΎΠ²ΠΊΠ΅ Π² ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΡ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° (7.17) Π²ΠΌΠ΅ΡΡΠΎ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ f ΠΎΠ±ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½Π½ΡΡ ΠΈΠΌΠΏΡΠ»ΡΡΠΎΠ² pi ΠΈΠ· (7.18) ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ Π²ΡΠΎΒΡΠ°Ρ Π³ΡΡΠΏΠΏΠ° ΠΊΠ°Π½ΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠΉ. Π’Π°ΠΊΠΈΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ, ΡΠΎΡΠΌΡΠ»Π° (7.18) Π²ΠΊΠ»ΡΡΠ°Π΅Ρ Π² ΡΠ΅Π±Ρ ΠΈ ΠΊΠ°Π½ΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΡ. ΠΡΠΈ ΠΏΠΎΡΡΡΠΎΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠΈ ΠΠ΅ΠΉΠ·Π΅Π½Π±Π΅ΡΠ³ ΠΈΡΠΏΠΎΠ»ΡΠ·ΠΎΠ²Π°Π» ΠΎΠ±ΠΎΠ±ΡΠ΅Π½ΠΈΠ΅ ΡΠΎΡΠΌΡΠ»Ρ (7.18) Π΄Π»Ρ ΠΏΠΎΠ»ΡΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΎΠΈΠ·Π²ΠΎΠ΄Π½ΠΎΠΉ ΠΏΠΎ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ Π΄Π»Ρ ΠΎΠΏΠ΅ΡΠ°ΡΠΎΡΠΎΠ², ΠΎΠΏΠΈΒΡΡΠ²Π°ΡΡΠΈΡ ΡΠΈΠ·ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΠ΅ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½Ρ Π² ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠ΅.
ΠΡΠ»ΠΈ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΠ°Ρ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ ΠΊΠΎΠΎΡΠ΄ΠΈΠ½Π°Ρ ΠΈ ΠΈΠΌΠΏΡΠ»ΡΡΠΎΠ² Π½Π΅ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΡ ΡΠ²ΒΠ½ΠΎ ΠΎΡ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ ΠΈ Π΅Π΅ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° Ρ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠ΅ΠΉ ΠΠ°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½Π° Π ΡΠ°Π²Π½Π° Π½ΡΠ»Ρ, ΡΠΎ ΡΡΠ° ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ ΠΎΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΠΎΠΉ ΠΏΡΠΈ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ, ΠΈ, ΡΠ»Π΅Π΄ΠΎΠ²Π°ΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ, ΠΈΠΌΠ΅Π΅ΡΡΡ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½Π΅ΒΠ½ΠΈΡ. ΠΠ°ΠΏΡΠΈΠΌΠ΅Ρ, ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΈ ΠΠ°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½Π° Ρ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΒΠ΅ΠΉ ΠΠ°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½Π° ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΠΎ ΡΠ°Π²Π½Π° Π½ΡΠ»Ρ. ΠΠΎΡΡΠΎΠΌΡ Π΅ΡΠ»ΠΈ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ ΠΠ°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½Π° Π½Π΅ Π·Π°Π²ΠΈΡΠΈΡ ΡΠ²Π½ΠΎ ΠΎΡ Π²ΡΠ΅ΠΌΠ΅Π½ΠΈ, ΡΠΎ ΠΎΠ½Π° ΠΎΡΡΠ°Π΅ΡΡΡ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½ΒΠ½ΠΎΠΉ. ΠΠΎΡΠΊΠΎΠ»ΡΠΊΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΡ ΠΠ°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½Π° ΡΠ°Π²Π½Π° ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ, ΡΠΎ ΡΡΠΎ ΠΎΠ·Π½Π°ΡΠ°Π΅Ρ, ΡΡΠΎ Π²ΡΠΏΠΎΠ»Π½ΡΠ΅ΡΡΡ Π·Π°ΠΊΠΎΠ½ ΡΠΎΡ ΡΠ°Π½Π΅Π½ΠΈΡ ΠΌΠ΅ΒΡ Π°Π½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠ½Π΅ΡΠ³ΠΈΠΈ.
Β
ο»Ώ
infopedia.su
Π‘ΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° — ΠΏΡΠ°ΡΡΠΎΠ½ — ΠΠΎΠ»ΡΡΠ°Ρ ΠΠ½ΡΠΈΠΊΠ»ΠΎΠΏΠ΅Π΄ΠΈΡ ΠΠ΅ΡΡΠΈ ΠΈ ΠΠ°Π·Π°, ΡΡΠ°ΡΡΡ, ΡΡΡΠ°Π½ΠΈΡΠ° 1
Π‘ΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° — ΠΏΡΠ°ΡΡΠΎΠ½
CΡΡΠ°Π½ΠΈΡΠ° 1
Π‘ΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠΌΠΈ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ, Π»Π΅Π³ΠΊΠΎ Π²Ρ: Π²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΡΠΌΠΈ ΠΈΠ· ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ. β[1]
Π‘ΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° Π½Π΅ ΠΎΠ±Π»Π΅Π³ΡΠ°ΡΡ ΡΡΡΠ΅ΡΡΠ²Π΅Π½Π½ΡΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠΌ ΡΠ΅ΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠΉ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡ, Π½ΠΎ, ΠΊΠ°ΠΊ Π±ΡΠ΄Π΅Ρ Π²ΠΈΠ΄Π½ΠΎ, ΠΎΠΊΠ°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ ΠΏΠΎΠ»Π΅Π·Π½ΡΠΌΠΈ ΠΏΡΠΈ ΡΠ°ΡΡΠΌΠΎΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π»ΠΎΠ² Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ. ΠΠ½ΠΈ ΠΏΡΠΈΠ²ΠΎΠ΄ΡΡ ΠΊ ΠΌΠ°ΡΠ΅ΠΌΠ°ΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΌΡ Π°ΠΏΠΏΠ°ΡΠ°ΡΡ, ΠΊΠΎΡΠΎΡΡΠΉ ΠΏΡΠΈ Π½Π΅ΠΊΠΎΡΠΎΡΠΎΠΉ Π½Π΅ΡΠ»ΠΎΠΆΠ½ΠΎΠΉ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠΏΡΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΠΈ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠ΄ΠΎΠ±Π½ΡΠΌ ΠΏΡΡΠ΅ΠΌ Π΄Π»Ρ Π²Π²Π΅Π΄Π΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠ°Π²ΠΈΠ» ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π² Π³Π΅ΠΉΠ·Π΅Π½Π±Π΅ΡΠ³ΠΎΠ²ΡΠΊΠΎΠΉ ΡΠΎΡΠΌΡΠ»ΠΈΡΠΎΠ²ΠΊΠ΅ ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠΈ. β[2]
Π‘ΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΠΈΠ³ΡΠ°ΡΡ Π²Π°ΠΆΠ½ΡΡ ΡΠΎΠ»Ρ ΠΊΠ°ΠΊ Π² ΠΊΠ»Π°ΡΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠ΅, ΡΠ°ΠΊ ΠΈ Π² ΠΊΠ²Π°Π½ΡΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΠΌΠ΅Ρ Π°Π½ΠΈΠΊΠ΅. β[3]
Π‘ΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΠΈΠ½Π²Π°ΡΠΈΠ°Π½ΡΠ½Ρ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠΏΠΈΠ²Π°Π»Π΅ΠΏΡΠ½ΡΡ ΠΊΠ°Π½ΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ Π½ΡΠ΅ΠΎΠ±-ΡΠ° Π·ΠΎΠ²Π°ΠΈΠΈΠΉ. β[4]
Π‘ΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΠΈΠ³ΡΠ°Π΅Ρ ΡΠΎΠ»Ρ Π² ΠΈΠ·ΡΡΠ΅Π½ΠΈΠΈ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π»ΠΎΠ² Π³Π°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ²ΡΡ ΠΏΠΎΡΠΎΠΊΠΎΠ². β[5]
Π‘ΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΠΈΠΌΠ΅Π΅Ρ ΠΏΡΠΎΡΡΡΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅ΡΠΏΡΠ΅ΡΠ°ΡΠΈΡ. β[6]
Π‘ΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° Π½Π° ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅ G Π·Π°Π΄Π°Π΅ΡΡΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠ΅ΠΉ ΡΠΎΡΠΌΡΠ»ΠΎΠΉ. β[7]
Π‘ΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° Π½Π°Π·ΡΠ²Π°ΡΡΡΡ ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠΌΠΈ, Π΅ΡΠ»ΠΈ ΠΈΡ Π»ΠΈΠ½Π΅ΠΉΠ½Π°Ρ ΠΊΠΎΠΌΠ±ΠΈΠ½Π°ΡΠΈΡ ΡΠ°ΠΊΠΆΠ΅ ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΎΠΉ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°, Ρ.Π΅. ΡΠ΄ΠΎΠ²Π»Π΅ΡΠ²ΠΎΡΡΠ΅Ρ ΡΠΎΠΆΠ΄Π΅ΡΡΠ²Ρ Π―ΠΊΠΎΠ±ΠΈ. Π₯ΠΎΡΠΎΡΠΎ ΠΈΠ·Π²Π΅ΡΡΠ½ΠΎ, ΡΡΠΎ Π½Π° ΡΠ°Π·ΠΎΠ²ΠΎΠΌ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π΅ Π΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΈΡ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌ, ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΡΡ ΠΌΠ΅ΡΠΎΠ΄ΠΎΠΌ ΠΎΠ±ΡΠ°ΡΠ½ΠΎΠΉ Π·Π°Π΄Π°ΡΠΈ, ΡΠ°ΡΡΠΎ ΡΠ΄Π°Π΅ΡΡΡ ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»ΠΈΡΡ ΡΠΎΠ³Π»Π°ΡΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π°, ΠΏΡΠΈΡΠ΅ΠΌ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π»Ρ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ Π½Π°Ρ ΠΎΠ΄ΡΡΡΡ Π² ΠΈΠ½Π²ΠΎΠ»ΡΡΠΈΠΈ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ Π²ΡΠ΅Ρ ΡΡΠΈΡ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΎΠΊ. β[8]
Π‘ΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΠΎΡ Π΄Π²ΡΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π»ΠΎΠ² ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠΉ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ ΡΠ°ΠΌΠ° ΡΠ²Π»ΡΠ΅ΡΡΡ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠ°Π»ΠΎΠΌ ΡΡΠ°Π²Π½Π΅Π½ΠΈΠΉ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ. β[9]
Π‘ΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΠΎΠ±Π»Π°Π΄Π°ΡΡ ΡΠ»Π΅Π΄ΡΡΡΠΈΠΌΠΈ ΡΠ²ΠΎΠΉΡΡΠ²Π°ΠΌΠΈ, Π»Π΅Π³ΠΊΠΎ Π²ΡΠ²ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΡΠΌΠΈ ΠΈΠ· ΠΎΠΏΡΠ΅Π΄Π΅Π»Π΅Π½ΠΈΡ. β[10]
Π‘ΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΠΈΠ½Π²Π°ΡΠΈΠ°Π½ΡΠ½Ρ ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΠΊΠ°Π½ΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΡ Π€ Π² ΡΠΎΠΌ ΡΠΌΡΡΠ»Π΅, ΡΡΠΎ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΠ΅ ΠΊ Π½ΠΎΠ²ΠΎΠΉ ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠ΅ ΠΎΠ½ΠΈ ΠΏΡΠΎΡΡΠΎ ΠΏΠ΅ΡΠ΅Ρ ΠΎΠ΄ΡΡ Π² ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½Π½ΡΡ ΡΡΠ½ΠΊΡΠΈΠΉ. ΠΠ°ΠΎΠ±ΠΎΡΠΎΡ, Π΅ΡΠ»ΠΈ Π€ — Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΠΎΠΌΠΎΡΡΠΈΠ·ΠΌ ΠΏΡΠΎΡΡΡΠ°Π½ΡΡΠ²Π° Π’ ( Π), ΡΠ΄ΠΎΠ²Π»Π΅ΡΠ²ΠΎΡΡΡΡΠΈΠΉ ΡΡΠΎΠΌΡ ΡΠΎΠΎΡΠ½ΠΎΡΠ΅Π½ΠΈΡ ΠΏΡΠΈ Π²ΡΠ΅Ρ F, G Π‘ ( Π’ ( Π)), ΡΠΎ Π€ — ΠΊΠ°Π½ΠΎΠ½ΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ΅ ΠΏΡΠ΅ΠΎΠ±ΡΠ°Π·ΠΎΠ²Π°Π½ΠΈΠ΅. β[11]
Π‘ΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΠΎΡ Π»ΡΠ±ΡΡ Π΄Π²ΡΡ Π²Π΅Π»ΠΈΡΠΈΠ½ ΡΡ, pz, px Pt ΡΠ°Π²Π½Ρ Π½ΡΠ»Ρ, ΠΏΠΎΡΡΠΎΠΌΡ Π²ΠΌΠ΅ΡΡΠ΅ Ρ Π ΠΈΠΌΠ΅Π΅ΠΌ ΡΠ΅ΡΡΡΠ΅ Π½Π΅ΠΎΠ±Ρ ΠΎΠ΄ΠΈΠΌΡΠ΅ Π΄Π»Ρ ΠΈΠ½ΡΠ΅Π³ΡΠΈΡΡΠ΅ΠΌΠΎΡΡΠΈ ΠΏΠΎΡΡΠΎΡΠ½Π½ΡΠ΅ Π΄Π²ΠΈΠΆΠ΅Π½ΠΈΡ. β[12]
Π‘ΠΊΠΎΠ±ΠΊΠΈ ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° Π΄Π»Ρ ΠΊΠΎΠΌΠΏΠΎΠ½Π΅Π½Ρ ΡΠΏΠΈΠ½ΠΎΠ², ΠΎΡΠ½ΠΎΡΡΡΠΈΠ΅ΡΡ ΠΊ ΡΠ°Π·Π½ΡΠΌ ΡΠ·Π»Π°ΠΌ ΡΠ΅ΡΠ΅ΡΠΊΠΈ, ΡΠ°Π²Π½Ρ Π½ΡΠ»Ρ. β[13]
Π‘ΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° Π½Π°Π·ΡΠ²Π°Π΅ΡΡΡ ΡΠΎΠ²ΠΌΠ΅ΡΡΠΈΠΌΠΎΠΉ Ρ Π΄ΠΈΠ½Π°ΠΌΠΈΠΊΠΎΠΉ SQ, Π΅ΡΠ»ΠΈ Π²ΡΠ΅ ΠΈΡ Π²ΡΡΡΠΈΠ΅ Π°Π½Π°Π»ΠΎΠ³ΠΈ, ΠΎΠ³ΡΠ°Π½ΠΈΡΠ΅Π½Π½ΡΠ΅ Π½Π° ΠΊΠΎ-Π½Π΅ΡΠ½ΠΎΠ·ΠΎΠ½Π½ΡΠ΅ ΡΠ΅ΠΌΠ΅ΠΉΡΡΠ²Π°, Π³Π°ΠΌΠΈΠ»ΡΡΠΎΠ½ΠΎΠ²Ρ Π² ΡΡΠΎΠΉ ΡΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ΅. β[14]
Π‘ΠΊΠΎΠ±ΠΊΠ° ΠΡΠ°ΡΡΠΎΠ½Π° ΠΈΠ½Π²Π°ΡΠΈΠ°Π½ΡΠ½Π° ΠΎΡΠ½ΠΎΡΠΈΡΠ΅Π»ΡΠ½ΠΎ ΡΠΈΠΌΠΏ-Π»Π΅ΠΊΡΠΈΡΠ΅ΡΠΊΠΎΠ³ΠΎ Π΄ΠΈΡΡΠ΅ΠΎΠΌΠΎΡΡΠΈΠ·ΠΌΠ°. β[15]
Π‘ΡΡΠ°Π½ΠΈΡΡ: β βββ1 βββ2 βββ3 βββ4
www.ngpedia.ru